De verduurzaming in combinatie met de groei van de stad is een grote opgave voor de toekomst. Meer woningen vraagt om meer energie en dus meer opwek van duurzame energie. Het verduurzamen  van de bestaande stad stelt ons voor een grote opgave. De complexiteit van deze opgave is te zien in Schothorst Zuid. Ook de opwek van duurzame energie in onze stad en regio vragen een lange adem. Immers grootschalige zon- en windprojecten kosten tijd. Kansen zien en benutten door te werken aan een samenhangende visie en aanpak zijn daarbij van doorslaggevend belang.
Duurzaamheid en de Energietransitie
Op het gebied van duurzaamheid werken we aan de energietransitie, circulaire economie (H3.1), duurzame mobiliteit (H1.4), klimaatadaptatie (H1.1) en het eigen huis op orde (H1.2). In de verschillende hoofdstukken in deze begroting komen deze onderwerpen naar voren.
TVW
Met het vaststellen van de transitievisie warmte (TVW) in 2021, met als basis de eerder vastgestelde Warmtevisie, maken we het tijdspad om van het aardgas af te gaan inzichtelijk- wanneer starten we met het proces om wijken/buurten van het aardgas te halen. Voor wijken/buurten die voor 2030 zijn gepland, zijn ook de mogelijke warmte alternatieven bekend gemaakt. In de TVW zijn enkele uitgangspunten opgenomen: schoon en technisch effectief, betaalbaar en betrouwbaar (we streven naar een woonlastenneutrale transitie), lokaal en gebiedsgericht, participatie en draagvlak. Een sterke betrokkenheid van bewoners en bedrijven bij de transitie is essentieel voor het slagen van de transitie. Ook zijn we afhankelijk van het rijk voor financiering.
Het komende jaar werken we op basis van de TVW in Schothorst, Liendert en Nieuwland samen met bewoners en andere partijen concreet aan de uitvoering. De verwachting is dat in 2022 het uitvoeringsplan voor Schothorst gereed komt.  De aanleg en verdere uitrol van het warmtenet moet de komende jaren bijdragen aan een aanzienlijk deel van de CO2 reductie. Een stapsgewijze aanpak is essentieel om te werken aan draagvlak, financiering en andere warmtebronnen zoals geothermie in de toekomst.
Het continu in dialoog zijn met bewoners zodat zij regie behouden op deze transitie is daarbij van belang; gesprekken in de breedte over een duurzame toekomst van de wijk en haar bewoners.  In het Soesterkwartier en in Liendert worden al wijkgesprekken gevoerd. In Schothorst heeft Warmtestem initiatief genomen tot zo'n gesprek.
Bewoners met initiatief
Naast concrete planvorming op basis van de TVW ontstaan er ook initiatieven van bewoners in andere delen van de stad, bijvoorbeeld de Soesterwijkwiek of de initiatiefnemers voor zon langs de Zielhorsterweg. Het aankomende jaar brengen we in kaart waar meer mogelijkheden liggen voor kleinschalige opwek op gemeentelijke grond. Het ondersteunen van deze initiatieven heeft onze prioriteit, want alleen met voldoende draagvlak komt deze transitie van de grond. Om bewoners te helpen hun woning te verduurzamen continueren we het energieloket. Daarnaast hebben we een stadsbrede generieke aanpak voor bewoners die aan de slag willen gaan met verduurzaming.
De mogelijkheden om zonnepanelen op een woning in de binnenstad te leggen, zijn verruimd. Vanuit de gemeente bieden wij ondersteuning aan die bewoners die dat wensen.
De zoektocht naar alternatieve bronnen
Het zoeken naar alternatieve vormen van warmte zal de komende periode voortgaan. Twee bedrijven hebben een opsporingsvergunning voor aardwarmte ontvangen om te onderzoeken of dit potentieel in Amersfoort aanwezig is. Daarnaast zal het onderzoek naar aquathermie en riothermie worden voortgezet. Daarbij hebben we oog voor innovatie welke we ook zelf tot stand proberen te brengen zoals de asfaltcollectoren. Komende jaar werken we aan een bronnenstrategie voor Amersfoort. Op die manier wordt zichtbaar welke bronnen in welke delen van de stad aanwezig zijn, of waar een alternatieve bron ontbreekt.
Zon op dak zal gecontinueerd worden waarbij we actiever het zonneparkeren- zonnepanelen op parkeerterreinen- zullen stimuleren.
RES 1.0
In 2021 is ook de Regionale energie strategie 1.0 (RES) vastgesteld. In de RES 1.0 worden concrete locaties aangewezen voor de opwek van duurzame energie. De komende periode werken we aan de uitvoering van de RES met de focus op samenhang tussen elektriciteit en warmte en gaan we aan de slag met de CO2 uitstoot in de breedte te verminderen. Er liggen kansen voor duurzame opwek langs grote infrastructuur. Zonnevelden in Vathorst-Noord behoeven nader onderzoek als potentiële locatie. Stadsbreed bekijken we welke mogelijkheden we zien voor kleine zonneparken in de stad. Ook gaan we bezien hoe invulling kan worden gegeven aan windenergie op de Hoef.
Convenant duurzaam bouwen
Om zo toekomstbestendig en duurzaam mogelijk te groeien zijn duidelijke richtlijnen en prestatie-eisen nodig. Hiervoor werken wij samen met provincies, Rijk, bouwbedrijven, kennisinstellingen en koepelorganisaties om de bouw te verduurzamen. Voor de bouwsector ontstaat zo een gelijk speelveld en investeringszekerheid. Hierover worden op provinciaal en stedelijk niveau gezamenlijke afspraken en richtlijnen voorbereid.
Gemeentelijk vastgoed
Als eigenaar van het gemeentelijk vastgoed willen wij ook goed zorgdragen voor de gebouwen en monumenten in onze stad. Wij vinden het daarbij van belang om te zorgen dat ons huis op orde is en wij het goede voorbeeld uitdragen, o.a. als het gaat om de verduurzaming van ons vastgoed. Tegelijkertijd lopen wij daarbij, net als particuliere huiseigenaren, aan tegen de betaalbaarheid van deze duurzaamheidsopgave. Op basis van de Routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed is een uitvoeringsplan gemaakt voor de komende vier jaar. Bij de begroting 2021 is besloten om te budgetteren op dit beleidsdoel. Met de beschikbare middelen kunnen wij in de periode 2022-2025 een start maken met het treffen van de noodzakelijke maatregelen voor de verduurzaming van ons vastgoed.
Een onverminderd grote opgave
Al met al blijft de energietransitie de komende decennia een enorme opgave waarbij haalbaarheid, betaalbaarheid en maatschappelijk draagvlak belangrijke succesfactoren zijn. De afgelopen jaren zijn diverse aanvragen voor subsidie gedaan op het gebied van de energietransitie. Er zijn subsidies onze kant op gekomen, maar er zijn ook subsidies niet toegekend. Komende jaren blijven we inzetten op financiële middelen van buiten. Omdat we beperkte gemeentelijke middelen hebben, moeten er keuzes gemaakt worden in prioriteiten. Daarom zal de komende periode, ter voorbereiding op een nieuw coalitieakkoord en samen met de nieuwe raad en college gekeken moeten worden naar de continuïteit van het Programma. Het stopzetten of uitstellen van maatregelen of projecten zal zijn weerslag hebben op het draagvlak voor duurzaamheid bij inwoners en overige partijen in de stad. Ondertussen blijven we, o.a. via de G40 en VNG, met het Rijk in gesprek over extra middelen om voldoende uitvoering te kunnen geven aan het Klimaatakkoord.

Groeiende stad: wonen en ruimtelijke ontwikkeling
De komende jaren blijft de stad groeien: met de huidige prognoses groeien we naar ruim 180.000 inwoners in 2040. Amersfoort wil de groei op een verantwoorde en duurzame manier faciliteren, om een aantrekkelijke woon- en werkstad te blijven. Om de groei te faciliteren zijn er voldoende werklocaties, voorzieningen en vooral voldoende betaalbare woningen nodig die bijdragen aan een gezond en prettig leefklimaat. De druk om de schaarse ruimte is groot, immers werken, wonen, duurzaamheid, bereikbaar, recreatie en voorzieningen vragen allemaal om ruimte. Dit vraagt om een integrale aanpak die met verschillende partijen opgepakt moet worden.
Om de woonopgave aan te pakken moet er flink gebouwd worden. We moeten elk jaar tot 2030 1.000 woningen bouwen om aan de woningvraag te voldoen. In 2022 zal er met name gebouwd worden in de Vathorst De Laak, Laan van duurzaamheid, het Hogekwartier, De Hoef en op diverse binnenstedelijke locaties. Overigens is de woningvraag niet alleen kwantitatief maar ook kwalitatief. Het Deltaplan Wonen geeft richting aan deze opgave, het biedt een maatregelenpakket waarbij aantrekkelijkheid, duurzaamheid en leefbaarheid samengaan.
De Hoef, Langs Eem en Spoor en Vathorst Bovenduist zijn de grote woningbouwlocaties. Op de Hoef zijn de contouren van een nieuwe stadswijk al te zien. Komende jaren zal de ontwikkeling daar verder ter hand genomen worden. Afgelopen jaar is besloten om Vathorst Bovenduist te ontwikkelen. Vathorst-Bovenduist is de enige grote planlocatie in Amersfoort waar nog een groen-stedelijk woonmilieu kan worden gerealiseerd. In Vathorst-Bovenduist zetten we in op een mix tussen eengezins- en meergezinswoningen. Minimaal 3000 woningen zullen hier worden gebouwd. We werken aan een ontwikkelkader samen met marktpartijen en andere belanghebbenden. In het gebied langs Eem en Spoor worden 3000 woningen ontwikkeld op diverse locaties: Wagenwerkplaats, Kop van Isselt, Nieuwe Stad en het Eemplein. Hiervoor is de verplaatsing van de ROVA essentieel en zal tevens de Nieuwe Poort aanpassingen behoeven. Meer over de Nieuwe Poort leest u in de paragraaf mobiliteit. De komende jaren zal het Eemplein worden afgerond met de laatste ontwikkeling van blok 5 (achter de Mediamarkt), zal op de Wagenwerkplaats de eerste woningbouw worden opgeleverd en zal in de Nieuwe Stad verder worden gebouwd. In de Kop van Isselt staan we nog aan de start en zullen de plannen in de komende periode verder uitgewerkt worden. Wel is alvast begonnen met tijdelijke woningbouw.
Een passende woning voor iedereen
Met de uitvoering van het Deltaplan Wonen en het actieplan Middenhuur zetten wij naast versnelling van de bouwopgave vooral in op het aanpakken van excessen op de woningmarkt en het bevorderen van de doorstroming. Om het woningtekort in de regio Amersfoort weg te werken, hebben wij samen met de regiogemeenten, betrokken provincies, woningcorporaties en het Rijk een woondeal gesloten. De deal is een addendum bij de woondeal voor de regio Utrecht. Hiermee begint een langjarige samenwerking, met als resultaat dat er vóór het einde van 2030 in de regio Amersfoort 23.000 woningen worden bijgebouwd in leefbare, bereikbare en duurzame buurten en wijken. Door de handen ineen te slaan en met de steun van het Rijk kunnen de geplande nieuwbouw en de nodige ontwikkelingen die daarbij horen, sneller worden gerealiseerd. 
We willen een thuis voor iedereen bieden. Dat betekent dat mensen met een zorgvraag moeten kunnen wonen in een omgeving waar zij zich thuis voelen en waar aandacht is voor hun mogelijkheden en beperkingen. Een eigen woonplek in de wijk met passende zorg en begeleiding op maat is dé springplank voor herstel en (re-) integratie in wijk en maatschappij.  Er is een tekort aan geschikte woningen om de gewenste uitstroom van mensen vanuit zorginstellingen (maatschappelijke opvang etc.) goed te kunnen faciliteren. Met corporaties en zorginstellingen zetten wij diverse (tijdelijke) woonconcepten voor mensen die nog een (individuele) ondersteuningsbehoefte voort en ontwikkelen wij waar nodig aanvullend aanbod.

We gaan door met de gestarte tijdelijke woonlocaties en gaan op zoek naar aanvullende locaties.
Om te zorgen voor passend en betaalbaar woningaanbod zetten we in op nieuwbouw, tijdelijke woningen, onzelfstandige wooneenheden en optimaal gebruik van de bestaande voorraad.  Voldoende huisvesting voor statushouders is een aandachtspunt. Daarnaast is er extra aandacht voor de herijking van het woonwagenbeleid. Samen met de doelgroep zelf kijken wij naar passende oplossingen.

Bijzondere aandacht hebben wij voor het tegengaan van discriminatie op de woningmarkt. Wij hebben onderzoek gedaan om te achterhalen wat de problemen en knelpunten zijn. Samen met betrokken partijen in de stad maken wij het onderwerp bespreekbaar en voeren wij gezamenlijke acties uit. Verder is er extra  aandacht voor het vergroten van doorstroming en kijken wij naar mogelijkheden om woningdeling mogelijk te maken om op korte termijn ook al een bijdrage te kunnen leveren aan de grote vraag naar woningen.
Een aanzienlijk deel van de bestaande woningen en woonomgeving is op dit moment (nog) niet geschikt voor kwetsbare ouderen of mensen met een ondersteuningsvraag. Ook  is er behoefte aan nieuwe (geclusterde) woonvormen. We zien dat in bepaalde wijken of buurten in de stad bovengemiddeld veel mensen wonen die op één of andere manier kwetsbaar zijn. Dat zet op sommige plekken de leefbaarheid onder druk. Deze ontwikkelingen vragen om een (her-)oriëntatie op het bestaande aanbod van wonen, welzijn en ondersteuning.
De opgave vraagt om samenwerking en ondersteuning vanuit het Rijk
De problemen op de woningmarkt worden steeds groter. De oplossing van dit probleem is ook sterk afhankelijk van de afhankelijk van de kabinetsformatie. Er komt mogelijk meer regie vanuit het Rijk op het aanwijzen van bouwlocaties. Daarnaast hebben veel partijen in aanloop naar de verkiezingen gepleit voor het afschaffen van de verhuurdersheffing. Maatregelen die van groot belang kunnen zijn om de bouw van meer betaalbare en passende woningen te stimuleren. Het is voor Amersfoort van belang dat er op nationaal niveau snel afspraken gemaakt kunnen worden over de verdere aanpak van de wooncrisis.
Wij vragen het Rijk en provincie om ondersteuning (expertise, middelen, regelruimte) bij het realiseren van de woonopgave en de daarmee samenhangende verstedelijkingsopgave zoals het bereikbaar houden van onze stad of voldoende recreatieruimte en andere voorzieningen van onze inwoners. Met provincie Utrecht en het Rijk voeren wij naast de Woondeal ook de regiodeal Vitale Wijken uit. We zijn aan de slag gegaan in het Soesterkwartier om samen met de bewoners tot een gedragen agenda te komen. Ook in Liendert gaan we op deze wijze aan de slag. In 2022 zullen de plannen voor deze beide wijken gereed zijn. In deze plannen gaat het om een brede wijkaanpak waarbij sociaal, fysiek en economische aspecten aan bod komen.
We werken aan proposities die we bij het Groeifonds kunnen indienen. Met het Nationaal Groeifonds investeert het kabinet in de komende 5 jaar € 20 miljard in projecten die zorgen voor economische groei voor de lange termijn. Afgelopen jaar hebben we drie proposities ingediend: Freedom to move-Hoefkwartier, Spoorzone Amersfoort-Centraal gezond en rondom het geo cluster. Afhankelijk of het Rijk deze honoreert zal in 2022 eventueel een nieuwe aanvraag worden gedaan.
Met de regio werken we samen aan diverse plannen. Via het regionaal programmeren voor wonen en werken is een start gemaakt met het monitoren en waar mogelijk beter verdelen van de druk op de ruimte. Nieuwe woningbouw- en bedrijventerreinontwikkelingen worden via het Programma wonen en werken regionaal afgestemd, geprogrammeerd en gefaseerd. Dit zorgt voor samenhang tussen alle plannen in de regio, zodat inzichtelijk wordt waar en wanneer ontwikkelingen beoogd worden. Voor Amersfoort en de regio zorgt deze afstemming en samenwerking voor plannen die complementair aan elkaar zijn en niet concurreren, voor betere aansluiting op de behoefte en een gezamenlijke inzet op kwantiteit, kwaliteit, betaalbaarheid en duurzaamheid voor woningbouw- en bedrijventerreinontwikkelingen.
Het vastgestelde regionale Ontwikkelbeeld zal in 2022 verder uitgewerkt moet worden.  Met het Ontwikkelbeeld wil de Regio Amersfoort samen met stakeholders en inwoners antwoord geven op de opgaven die ons wachten, daarbij rekening houdend met de keuzes voor wonen, werken, natuur, recreatie, landbouw, verkeer en vervoer en energie. De verschillende scenario's voor ruimtelijke ontwikkeling zijn samengebracht tot een perspectief. In 2022 en verder zullen de verschillende gemeenten hier concreet handen en voeten aan moeten geven.
In 2022 zal de omgevingsvisie afgerond zijn. De omgevingsvisie legt de ambities en beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving voor de lange termijn vast: de samenhang tussen ruimte, water, milieu, natuur, landschap, mobiliteit en cultureel erfgoed.  In 2021 hebben we een omgevings-effectrapportage laten uitvoeren welke ons helpt om keuzes te maken voor de gewenste ontwikkeling van de stad, op basis van de ingeschatte effecten van een aantal uiteenlopende ontwikkelingsrichtingen. Hieruit zijn drie varianten voor de ontwikkeling van de stad en criteria om die aan te toetsen, in beeld gebracht. Deze varianten en de criteria hebben ter inzage gelegen. Alle uitkomsten uit de participatie, de beoordeling van de varianten uit de Omgevingseffectrapportage en een analyse van het huidige beleid worden verwerkt tot een voorstel voor een richting voor de Omgevingsvisie en een voorkeursalternatief voor de ontwikkeling van de stad.
Ook werken we aan een ruimtelijk kader voor de randen van Amersfoort. Daarin worden de belangrijke waarden (zoals cultuurhistorie, natuur, wonen, werken, recreëren) in het gebied benoemd en geeft dit kader aan hoe hiermee omgegaan moet worden als er initiatieven zijn voor ontwikkelingen in het gebied. De visie voor de Heuvelrugzone zal in 2021 worden afgerond en de gesprekken over een visie Hoogland West worden voortgezet. In Vathorst Noord gaan we verder met de ontwikkeling van de groen-recreatieve zone inclusief de opwek van duurzame energie. Ook de toekomst van de landbouw in deze gebieden is een gesprek dat we samen met inwoners van dit gebied, belangenorganisaties en de raad voeren.
Duurzame mobiliteit en verbeteren bereikbaarheid
Vanuit de centrale opgave om Amersfoort duurzaam en inclusief te laten groeien ligt er een nadrukkelijke opgave voor mobiliteit, bereikbaarheid, toegang tot steeds schonere vervoersvormen, het faciliteren van woningbouw, en een leefbare omgeving om te wonen – werken en recreëren staan daarbij centraal. Om de bevolkingsgroei en de verdichting op te vangen zijn veranderingen nodig in de mobiliteitskeuzes die inwoners en bezoekers maken. Amersfoort staat aan de vooravond van een mobiliteitstransitie. Hoe deze transitie eruit ziet en wat daarbij de ‘meest kansrijke sporen’ zijn, valt vooraf niet te voorspellen. De ontwikkelingen, veelal technologisch gedreven, gaan snel en bieden onverwachte kansen.
De komende jaren staan wij voor de uitdaging om tijdig en blijvend verkenningen te doen naar kansrijke technologieën en vervoersconcepten, om de kansen die zich voordoen op samenwerking en bekostiging te pakken en om de inwoners en ondernemers van de stad te betrekken bij deze transitie. Het tijdig inhaken op lobbykansen en planvorming vanuit het rijk is daarbij essentieel. Om regio Amersfoort enerzijds via een aantal sterke OV- en fietscorridors verbonden te houden met de focusgebieden Amersfoort Centraal en Schothorst, met de belangrijkste knopen in de omliggende regio’s en anderzijds om het stedelijk OV-netwerk van Amersfoort toekomstbestendig te maken, wordt een verkenning uitgevoerd naar een systeem van hoogfrequent HOV-lijnen met aparte infra, voorrang en meer capaciteit. Daarbij ligt het, gezien de aantallen en de beperking op uitbreiding van de A28, voor de hand om aansluiting te vinden bij een verbinding met Utrecht Sciencepark en Zeist.
Wij blijven werken aan de bereikbaarheid voor de voetgangers, fietsers, het openbaar vervoer en de auto. Daarbij is afstemming en samenwerking met andere overheden, waaronder onze buurgemeenten, nodig (ontsluiting westzijde Vathorst/Bovenduist). De projecten uit het programma VERDER worden afgerond.
We werken aan een nieuwe visie op mobiliteit die uitgaat van het ontlasten van de Stadsring voor doorgaand verkeer waardoor de leefbaarheid in en rond het centrum verbeterd. Het segmenteren van de stad voor het autoverkeer op de radialen als hoofdverbindingen wordt hierbij onderzocht. In relatie hiermee wordt ook onderzocht of stadsrandparkeren een bijdrage levert in minder autoverkeer in de stad. Om de verkeersveiligheid van de Nieuwe Poort te verbeteren, de woningbouw ontwikkelingen langs Eem en Spoor en mogelijk te maken onderzoeken we de mogelijkheden om de Nieuwe Poort anders vorm te geven.
De reconstructie van Knooppunt Hoevelaken en de verbreding van de A1 en A28 ondervinden tegenslagen. Dit als gevolg van de gestaakte aanbesteding van de A28. Ook de effecten van de PAS uitspraak zijn nog niet helemaal duidelijk.
Wij werken aan een beter fietsnetwerk in Amersfoort en in de regio. Wij voeren het fietsplan, waarvoor 5 mln. aan coalitiemiddelen beschikbaar is, versneld uit. Betere fietsverbindingen dragen bij aan een betere bereikbaarheid, minder uitstoot maar komt ook de leefbaarheid ten goede (minder autoverkeer en beslag op de openbare ruimte). Om de verkeersveiligheid te verbeteren starten we met de aanpak van de top 10 door fietsers als onveilige locaties aangegeven. Soms kan de verkeersveiligheid met kleine ingrepen worden verbeterd. Maar bijvoorbeeld rotonde Borneoplein vraagt om meer voorbereidingstijd en moet in nauw overleg met belanghebbenden worden uitgewerkt.    
De toename in mobiliteit, de toevoeging van nieuwe mobiliteitsmiddelen, als speed pedelecs en e-(deel)steps en verschillen in snelheden noopt tot een andere omgang met de openbare ruimte. De verdeling van de schaarse openbare ruimte betekent dat andere voetgangers en fietsers bijvoorbeeld meer ruimte krijgen. Hierbij onderzoeken we de mogelijkheid om 30km p/uur als standaard binnen de bebouwde kom toe te passen waar dat mogelijk en nodig is. De binnenstad is inmiddels autoluw gemaakt. Met de herinrichting van de Kamp en de Varkensmarkt wordt een vervolg gegeven aan het verbeteren van de leefbaarheid in de binnenstad.
Wij stellen een parkeervisie op waarin onder meer het vraagstuk over de benutting van de openbare ruimte bij groeiend autobezit en automobiliteit aan de orde komt. Hierbij wordt de parkeerdruk door forenzen, het bezit van een 2 ^e en 3 ^e auto en de druk die dit geeft op de openbare ruimte betrokken. Het college blijft verkennen in welke wijken parkeerregimes verbeterd kunnen worden om de leefbaarheid te verbeteren. Bij parkeervergunninggebieden wordt geprobeerd de overloop naar naastgelegen gebieden te voorkomen door de grenzen van de vergunninggebieden op te rekken naar logische grenzen en door in te zetten op doelgroepenbenadering.
Met de continuering van de middelen voor duurzame mobiliteit en luchtkwaliteit kunnen we de programma's voortzetten. Zo kunnen we voor luchtkwaliteit doorzetten om in 2030 aan de WHO normen te voldoen. Ook het implementeren van Mobility as a Service (Maas) voor de inbreidingslocaties en het daaraan gekoppelde Mobility Service Provider (MSP), is de komende jaren een belangrijke opgave. Dit is noodzakelijk om de gewenste woningbouw in de inbreidingslocaties te kunnen realiseren, zonder dat daarmee de leefbaarheid, gezondheid en bereikbaarheid onder druk komen te staan. Het zal daarbij ook gaan om een gedragsverandering. Ook de transitie naar deelmobiliteit en Zero Emissiebeleid vraagt komende tijd veel aandacht. In 2022 willen we een stadsbrede visie op logistiek aanbieden; denk aan laadinfra, elektrische stadsdistributie en het realiseren van een waterstoftankstation.
Op het gebied van deelmobiliteit worden concrete stappen gezet, zo zijn de deelscooters het afgelopen jaar het straatbeeld gaan bepalen. Ingezet wordt op een breed assortiment van mobiliteitskeuzes, denk aan elektrische steps en bakfietsen en een betrouwbare beschikbaarheid van middelen.
Stedelijk beheer/ Milieu
Een veilige, leefbare en groene leefomgeving is van groot belang voor de fysieke en mentale gezondheid van onze stad en haar inwoners. En in de coronacrisis is de nabije buitenruimte voor mensen alleen maar belangrijker geworden. Om die reden hebben we het afgelopen jaar de beweegrondjes geactualiseerd.
In 2021 is er een nieuw 'Integraal Beheerplan Openbare Ruimte 2022-2031' en de uitwerking in het 'Meerjarenuitvoeringsprogramma openbare ruimte 2022-2025', vastgesteld. Daarin zijn 5 aangepaste kaders die voortkwamen uit de beleidsevaluatie verwerkt. Ook is afgelopen jaar de Watervisie en het Basis Riolerings Plan geactualiseerd. In beide stukken is aandacht voor de effecten van de klimaatverandering. Met de Watervisie 2021-2040 zorgt de gemeente ervoor dat met het beheer van het water zo goed mogelijk wordt ingespeeld op het veranderende klimaat, de verdichting van de stad door het woningbouwprogramma en de toenemende behoefte aan het gebruik van het water voor recreatie. En in het rioleringsplan wordt ingespeeld op de langere perioden van aanhoudende droogte afgewisseld met hevige regenbuien. Hoe houden we het water langer vast en hoe voorkomen wij natte voeten.
Steeds vaker hebben we te maken met extreme hoosbuien, hitte of een periode van aanhoudende droogte. Daarnaast staat ook de biodiversiteit onder druk. Amersfoort wil in 2030 een klimaatbestendige stad zijn met voldoende ruimte voor water en groen. In 2022 nemen wij daarom de uitvoering van het Programma Klimaatbestendige en Groene stad verder ter hand, waarmee we o.a. de biodiversiteit vergroten, onze stad vergroenen en problemen rondom hittestress en wateroverlast aanpakken. Voor projecten in de openbare ruimte en gebiedsontwikkeling pakt de gemeente zichtbaar het initiatief als het om vergroenen en klimaatbestendig inrichten gaat. Daar waar de stad op de schop gaat voor beheer, herinrichting of vernieuwing nemen we meteen klimaatadapatieve en groene maatregelen op in ontwerp- of ontwikkelkaders en in de uitvoering.
Tot 2023 nemen we deel aan het Europese innovatieproject SCOREwater, waarbij data en technologie ingezet worden om klimaatadaptieve doelstellingen te behalen. Samen met lokale projectpartners Civity, Future City Foundation en HydroLogic worden innovatieve producten en diensten ontwikkeld en ingezet. Met deze organisaties werken we bovendien samen in het geo-cluster, gericht op het verzamelen en toepassen van geografische data.
In 2020 en 2021 hebben we geëxperimenteerd met een subsidieregeling voor groene daken.  Hiermee dragen we bij aan het afvlakken van de afvoerpiek bij hevige regenval, het tegengaan van hittestress en leveren we een positieve bijdrage aan tal van andere leefbaarheidsfactoren. Op basis van de behaalde positieve resultaten, het enthousiasme en het potentieel in de stad zetten we de regeling voort in 2022 en breiden we de doelgroep uit met bedrijven.
Het project Steenbreek openbare ruimte wat we doorzetten in 2022,valt onder de Stad in actie. In 2022 zullen nieuwe vergroeningskansen in de wijken Kruiskamp/Koppel en Schothorst-Noord uitgevoerd worden.
In 2022 ronden we de evaluatie van het beleidsplan Groenvisie af. De Groenkaart en het Groencompensatiebeleid als onderdeel van de Groenvisie zijn afgerond en hiermee belangrijke instrumenten geworden.
We reserveren budget voor initiatieven uit de stad, zonder dit vast te leggen voor het hele jaar om goed in te spelen op ideeën.
Een onderdeel dat een belangrijke rol speelt in de leefbaarheid van een stad is de afvalinzameling; doel is om in 2030 afvalloos te zijn als het gaat om huishoudelijk afval. In 2021 is het uitwerkingsplan voor het inzamelen van grondstoffen in de hoogbouw voor de hele stad vastgesteld. In 2022 gaan we het omgekeerd inzamelen ook in de gestapelde bouw uitvoeren zodat ook daar gescheiden inzameling van grondstoffen plaatsvindt.
Het beheersen van de kosten van verwerking is van belang om de afvalstoffenheffing niet teveel te laten stijgen. Om de stijgende kosten van afvalverwerking te beperken zetten wij ons ook in om via AVU en via het Rijk te vragen en te lobbyen om systeemknelpunten op te lossen om de stijgende kosten voor afvalverwerking terug te dringen. Hierbij richten wij ons op de stromen die het grootste deel van de kostenstijging veroorzaken.
Tevens vinden wij het van belang dat er mogelijkheden zijn voor het scheiden van nieuwe afvalstromen in het kader van circulariteit.
Amersfoort is en blijft een gezonde en veilige stad waar de basiskwaliteit voor geluid, lucht, bodem en veiligheid in orde is. Waar mogelijk maken we Amersfoort stiller, schoner en veiliger. In 2022 starten we in co-creatie met een project (nader te bepalen) om een stille plek in de stad te creëren. Zo ontdekken we wat verschillende typen mensen zoeken als het gaat om stille plekken in hun woonomgeving. Verder verbetering van andere plekken in de stad  kunnen met de ontwikkeling van een soort standaard dan aangepakt worden.

Samen met partners, professionals, vrijwilligers en andere inwoners gaan wij intensiever werken aan het vergroten van de kansengelijkheid, preventie en de ondersteuning en zorg in de wijken. Zo zorgt Amersfoort er nog beter voor dat iedere inwoner zich thuis voelt in onze stad, waarin iedereen op zijn eigen manier meedoet en waar er voor iedereen die dat nodig heeft passende ondersteuning en hulp is.

Beleidskader Inclusieve Stad
Het vastgestelde Beleidskader Amersfoort Inclusieve Stad  is de kapstok voor het brede sociaal beleid met ondersteuning, participatie, (jeugd)zorg, minimabeleid, toeleiding naar werk, jeugdbeleid, pedagogisch klimaat, onderwijs, diversiteit, antidiscriminatie en sociale veiligheid. Ook is het leidend in de lokale uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning, Participatiewet, Jeugdwet en Wet publieke gezondheid. Het beleidskader geldt van 2021 tot en met 2026. Wij hebben het beleidskader voor de eerste twee jaar geconcretiseerd in een uitvoeringsprogramma Inclusieve Stad. Voor het onderdeel 'ontwikkelen en opgroeien' is het Uitvoeringsprogramma Jeugd en Onderwijs (UPJO) opgesteld voor de jaren 2022-2024. Voor het thema samen leven in diversiteit stellen wij jaarlijks de toegankelijkheids-, regenboog- en antidiscriminatie-agenda op.
In de komende jaren nemen wij u op verschillende wijze mee in de uitvoering van deze programma's. Via de nieuwe monitor Inclusieve Stad (doorontwikkeling van de bestaande monitor Sociaal Domen) kunt u goed volgen wat de effecten zijn van het vastgestelde beleid.  

Positieve gezondheid
We gaan uit van het begrip ‘positieve gezondheid’. Hierbij draait het om hoe mensen hun eigen leven beoordelen en zelf invulling kunnen geven aan een betekenisvol leven dat past bij de eigen (on)mogelijkheden. We kijken daarbij naar wat wel kan in plaats van wat niet kan. Het concept van positieve gezondheid helpt ook om alle aspecten van het leven goed in beeld te brengen. Samenwerking met inwoners en gebruik maken van ervaringen van inwoners staat hierbij centraal.

Voorkomen tweedeling
Extra aandacht hebben wij voor inwoners die niet automatisch dezelfde mogelijkheden hebben als anderen om zich te ontwikkelen. Ongeacht achtergrond of sociaaleconomische situatie willen wij alle Amersfoorters van jongs af aan dezelfde kansen bieden. Zij moeten in een veilige omgeving opgroeien en hun talenten optimaal kunnen ontwikkelen. Werken aan gelijke kansen is bovendien nodig om tweedeling in de samenleving tegen te gaan. Om meer mensen actief te laten deelnemen, bundelen wij onze dienstverlening aan werkgevers en werknemers in 1 loket.

Inclusieve samenleving

De afgelopen jaren werkte de gemeente al samen met velen in de stad aan een stad waarin iedereen meetelt. De toegankelijkheids- regenboog- en antidiscriminatie-agenda’s zijn opgesteld samen met de stad en bevatten verschillende afspraken om gericht te werken aan een inclusiever Amersfoort.
In Amersfoort mag je in alle vrijheid jezelf zijn. Je mag hier werken, leren en leven op een manier die bij je past. In een inclusieve stad sluiten we niemand uit. Om echt inclusief te worden is verbinding nodig tussen inwoners. Dat is niet vanzelfsprekend. Dat vraagt om voortdurende aandacht en inzet. De gemeente stimuleert wederzijdse ontmoeting en acceptatie zodat inwoners de meerwaarde ervaren van een gemengde samenleving.

Versterken van samenwerking op verschillende schaalniveaus (wijk en regio)
We kijken altijd welk schaalniveau het best passend is voor onze samenwerking en de ondersteuning van onze inwoners. Extra aandacht hebben wij in 2022 en daarna voor wijk en regio. De wijkgerichte samenwerking willen wij versterken in uitbreiden. In het sociaal domein - en met name in de sociale basisinfrastructuur - is de wijk al de natuurlijke plek voor ontmoeting, advies en ondersteuning. Door dit uit te bouwen naar andere domeinen als onderwijs, sport en cultuur, willen wij nog beter aansluiten bij de eigen netwerken van de meeste inwoners. Als een wijkgerichte oplossing niet passend is, wordt samenwerking gezocht in het stedelijke netwerk. Stedelijke voorzieningen en organisaties sluiten aan op deze wijkgerichte samenwerking. Op basis van data en ervaringen in de praktijk bepalen wij via een samenhangende programmering wat in welke wijk nodig is. We starten met deze nieuwe aanpak in de wijk Liendert. En op basis van de ervaringen in die wijk werken wij de aanpak verder uit.

Op een hoger schaalniveau is het de regio die om meer aandacht vraagt. Het goed organiseren van specialistische hulp en ondersteuning en ook een groot deel van ons arbeidsmarktbeleid vindt al op regionaal niveau plaats. Om voldoende en kwalitatief goede hulp en ondersteuning te kunnen blijven waarborgen, zetten wij in op het versterken van de regionale samenwerking. Met de verschillende regiovisies op het gebied van o.a. jeugdhulp en beschermd wonen hebben wij aangegeven wat wij in de regio willen bereiken en wat de belangrijkste veranderopgaven zijn. Gemeenten hebben gezamenlijke leidende principes in de regiovisies vastgelegd. Wij gaan na hoe wij deze meer uniforme werkwijze met behoud van  identiteit ook beter kunnen vertalen naar lokale werkwijzen. Extra aandacht gaat uit naar het sluiten van nieuwe inkoopcontracten op regionaal niveau. We willen op onderdelen in onze inkoop meer naar een taakgerichte bekostiging.

Versterkte inzet op preventie
Meer samenwerking in de wijk en in de regio helpt om vroegtijdig signalen op te pikken als het met iemand niet goed gaat. Door hulpvragen zo veel mogelijk voor te zijn of in een vroeg stadium in beeld te krijgen, willen we mensen sneller passende hulp bieden voordat de problemen zich opstapelen. Om ervoor te zorgen dat inwoners zo min mogelijk hoeven te zoeken naar waar ze met hun vraag of zorg naartoe moeten, verbeteren we de samenwerking tussen organisaties in de wijken zodanig, dat je overal aan het juiste adres bent. In Amersfoort wordt al veel aan preventie gedaan. De komende jaren willen we meer netwerkgericht samenwerken in de wijken en meer regie voeren op de verschillende initiatieven voor preventie met een meer gezamenlijke inzet als doel. Preventie vereist de durf om te investeren terwijl de resultaten pas later zichtbaar zijn en soms niet eens direct in het domein waarbinnen is geïnvesteerd. Preventie is een belangrijk onderwerp in het Gezondheidsakkoord dat wij hebben gesloten met het medisch domein.

Samenwerking met andere domeinen

De opgave van de Inclusieve Stad kan niet los gezien worden van andere gemeentelijke opgaven. De fysieke inrichting van de stad, het woonaanbod, de groene omgeving en een duurzaam werk- en leefklimaat zijn van grote invloed op het welbevinden van mensen. Andersom kunnen ook die terreinen niet slagen zonder de (sociale) kwaliteiten van de samenleving en de mensen die de stad vormen. Er wordt al veel samengewerkt met sport, woonpartijen en het veiligheidsdomein. Hier gaan wij verder mee en verstevigen de samenwerking met andere domeinen (medisch, fysiek). Met de uitvoering van het programma Wonen en Zorg blijven wij met coöperaties en zorgorganisaties inzetten op passende oplossingen voor (structurele en tijdelijke) huisvesting en zorg voor kwetsbare doelgroepen voor kwetsbare doelgroepen in Amersfoort.

Impact gedreven werken
We willen doen wat werkt. Door meer gebruik te maken van data en kennis kunnen we interventies inzetten die zich hebben bewezen in de praktijk. Dit vereist dat we meer weten over de effectiviteit van de ondersteuning en zorg die we bieden, en over hoe inwoners deze ervaren. In de eerder genoemde wijkgerichte aanpak willen wij data en kennis samenbrengen met de inhoudelijke expertise en ervaringen van inwoners.

Coronacrisis versterkt bestaande kwetsbaarheden

De coronascenario-verkenningen hebben laten zien dat corona voor een groot deel als een vergrootglas heeft gewerkt. Het versterkt trends (positief en negatief) die al gaande waren en het brengt bestaande kwetsbaarheden nog sterker naar voren. De coronacrisis bevestigt bovenal het belang en de waarde van een gezond leven. Wij blijven werken aan een stad met gezonde inwoners in een gezonde leefomgeving, werkend aan een gezonde en duurzame economie.  Een stad waar iedereen mee kan doen en iedereen zich thuis mag voelen. In een gezonde stad hebben mensen een passende baan of opleiding of zijn ze actief bij de samenleving betrokken. We stimuleren een omgeving die uitnodigt tot een gezonde levensstijl, aanzet tot beweging en levendig is door de recreatieve en culturele functies van de stad. Een stad waar ontmoeting vanzelfsprekend is.
In een agenda voor herstel en perspectief na corona geven wij – mede op basis van de uitkomsten van de scenarioverkenningen – extra aandacht aan de ondersteuning van kwetsbare groepen. Bijvoorbeeld waar het gaat om achterstanden in onderwijs en of op de arbeidsmarkt. We zetten de snelle en toegankelijke dienstverlening aan inwoners en bedrijven die steun nodig hebben voort. Bijzondere aandacht gaat uit naar het voorkomen van geldproblemen. De menselijke maat staat centraal. We zetten in op een zo toegankelijk mogelijke overheid met heldere en zo simpel mogelijke dienstverlening die mensen die tijdelijk extra steun nodig hebben weten te bereiken.

We blijven inzetten op een toekomstbestendige (regionale) arbeidsmarkt en economie. Samen met onze samenwerkingspartners gaan wij  na welke alternatieven voor ‘zwakheden’ op arbeidsmarkt, klimaat, economie en zorg mogelijk zijn. We stimuleren ontmoeting en initiatieven om inwoners perspectief te bieden. Prioriteit gaat uit naar jongeren. We vragen jongeren om mee te beslissen over wat wij gaan doen. Er is daarnaast ook nadrukkelijk aandacht voor andere leeftijdsgroepen.  

Waar nodig geven wij een extra impuls om de weerbaarheid en veerkracht van de samenleving te versterken. Amersfoort heeft een rijk verenigings- en vrijwilligersleven. Samen met partijen in de stad kijken wij welke ondersteuning nodig is om deze verenigingen te behouden en hoe zij sterker uit deze periode kunnen komen. Hierbij kijken wij ook naar ondersteuning van de samenhangende basisinfrastructuur en voorzieningen. Mensen maken zich zorgen over teruglopende saamhorigheid en groeiende tegenstellingen. Wij houden rekening met sterkere wrijving tussen groepen en brengen handelingsperspectieven in beeld.

Veranderingen op arbeidsmarkt
De krapte op de arbeidsmarkt neemt weer toe. In verschillende sectoren is er sprake van toenemende personeelstekorten. In Amersfoort zitten in ICT en techniek de grootste knelpunten. Ook in andere sectoren (zoals zorg, bedrijfseconomie en transport) is er sprake van krapte. Daarnaast is de verwachting dat de arbeidsmarkt verder snel blijft veranderen door flexibilisering en digitalisering. Deze ontwikkelingen gecombineerd met de mismatch tussen aanbod en vraag vergroot urgentie om samen met onderwijs, UWV en sociale partners de kwalitatieve mismatch te verkleinen en via bij- en omscholing een bijdrage te leveren aan het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt. Het versterken van de gezamenlijke dienstverlening (UWV, gemeente) richting werkgevers is een belangrijk speerpunt.

Versterken preventieve aanpak rondom bestaanszekerheid

Amersfoort investeert veel in bestaanszekerheid en participatie van inwoners met een laag inkomen. Hierdoor (en door aangepast Rijksbeleid) is de inkomenspositie van veel minima de laatste jaren verbeterd, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud. Door de jaarlijkse verlaging van de bijstandsuitkeringen door het Rijk vanaf 2021, de recessie met toenemende onzekerheden over de arbeidsmarkt en de bezuinigingen op de gemeentelijke financiën, komt de bestaanszekerheid van onze inwoners onder druk te staan. Het is de verwachting dat het aantal werkende armen toeneemt.
Door zowel te helpen hun inkomenssituatie te verbeteren als te ondersteunen bij het beheersen van hun uitgaven werken we mee aan duurzame bestaanszekerheid van onze inwoners. We leveren waar nodig maatwerk en benutten de kracht van de stad.  We werken doorlopend aan het beter bereiken van onze inwoners die onze hulp nodig hebben en het toegankelijker aanbieden van onze voorzieningen. We pakken problematische schulden aan. Prioriteit wordt hierbij gegeven aan het eerder helpen van inwoners met financiële problemen.

Betaalbaarheid en transformatie sociaal domein

Ondersteuning en zorg zijn er voor mensen die dat nodig hebben. Waarbij wij rekening houden met mogelijkheden die er zijn in de eigen omgeving van mensen. We zetten in op preventie en het vroegtijdig signaleren van problemen om zoveel mogelijk de inzet van specialistische ondersteuning en zorg te voorkomen. Wij wegen scherper af welke vorm van ondersteuning nodig is, met passende ondersteuning en/of zorg als resultaat.

De maatregelen die wij treffen om ondersteuning en zorg betaalbaar te houden passen in de transformatie en nemen positieve gezondheid als uitgangspunt. De vernieuwingen die wij in dit kader hebben doorgevoerd, of in voorbereiding zijn (op dit moment 15 in totaal), lijken hun vruchten af te werpen. De eerste rapportages geven onder meer blijk van minder doorverwijzingen en betere samenwerking tussen partners in de toegang (wijkteams, huisartsen, jeugdartsen en WIZ). Wij blijven het komende jaar de resultaten van de maatregelen monitoren. In de rapportages over de maatregelen duiden wij de effecten.

Inzet extra middelen jeugdhulp

Het kabinet stelt in 2022 € 1,3 miljard extra beschikbaar aan gemeenten voor de tekorten in de jeugdhulp. Voor de jaren erna is eveneens extra geld in het verschiet gesteld, aflopend tot € 800.000 in 2027. Een nieuw kabinet besluit over structurele financiën na 2022. De € 1,3 miljard in 2022 komt bovenop de eerder toegezegde € 300 miljoen voor 2022. Voor Amersfoort gaat het om een bedrag van € 1,3 miljoen.

Wij zijn blij dat het Rijk het besluit heeft genomen gemeenten financieel tegemoet te komen om de tekorten in de jeugdhulp weg te werken en te kunnen investeren in de kwaliteit van de samenleving, in preventie en in de transformatie van ondersteuning en zorg.
Bij de besteding van de middelen vormt het onlangs vastgestelde beleid het uitgangspunt om hulp aan kinderen en hun omgeving te verbeteren. Tegelijkertijd blijft het doel om ondersteuning en zorg beheersbaar en betaalbaar te houden.

Veel goede stappen zijn reeds gezet, maar de financiële krapte van de afgelopen jaren en de toenemende vraag naar zorg hebben een vertragende werking op de vernieuwing van het stelsel. De coronacrisis heeft er bovendien voor gezorgd dat problematiek bij jongeren en in gezinnen toeneemt. Aanbieders zijn daardoor niet in staat wachttijden te verbeteren. Actuele knelpunten pakken wij aan.

Terugbrengen van wachttijden
De extra middelen benutten wij voor het wegwerken van tekorten en het terugbrengen van wachttijden tot de vastgestelde norm. We verbeteren de organisatie van de jeugdbescherming op basis van het dit jaar opgestelde toekomstscenario. Kinderen en gezinnen met zeer complexe problematiek hebben absolute prioriteit. Risico hierbij is de krapte op de arbeidsmarkt. Door middelen meerjarig in te kunnen zetten stellen wij aanbieders beter in staat personeel aan te trekken. Bij de te maken afspraken houden wij er rekening mee dat de baten de komende jaren kunnen wijzigen als gevolg van de zgn. hervormingsagenda en te nemen besluiten door de gemeenteraad.

Versterken van de basis

Daarnaast vergroten wij de inzet van de basiszorg bij wijkteams en huisartsen, alsook van het jongerenwerk en bemoeizorg voor jongeren. En we versterken de samenhang tussen de basis en de specialistische zorg.  Met de extra middelen willen we tevens de voorgestelde ombuigingen in de sociale basisinfrastructuur als uitvoering van het amendement 129A in 2022 en 2023 op alternatieve wijze invullen door gebruik te maken van deze extra middelen als dekking. We beschouwen dit als een goed alternatief.

Werken aan de Hervormingsagenda
Bij de toekenning van de extra middelen hebben het Rijk en de VNG afgesproken een Hervormingsagenda op te stellen. De afspraak is dat deze gereed dient te zijn op 1 januari 2022. De Hervormingsagenda moet in 2022 een besparing van € 214 miljoen opleveren. De besparing loopt op in de jaren daarna. De Hervormingsagenda omvat zowel het afspraken maken over maatregelen die passen binnen het huidige stelsel, als het starten met de voorbereiding van aanpassing in nationale wet- en regelgeving waar een nieuw kabinet definitief over moet besluiten.

Voor de uitvoering van de Hervormingsagenda reserveren wij middelen. Een deel van de maatregelen maakt in Amersfoort al deel uit van het programma Betaalbaarheid van ondersteuning en zorg. In het programma betaalbaarheid ondersteuning en zorg betrekken wij de maatregelen uit de hervormingsagenda en bezien we de samenloop en de gevolgen voor mogelijke besparingen.

Veiligheid en handhaving
Wij werken aan een veilige samenleving en dat doen we vooral ook met de samenleving. De gevolgen van criminaliteit, veiligheidsincidenten of ondermijning hebben immers ook gevolgen in die samenleving; waarin sociale cohesie en veerkracht na incidenten van belang zijn. Wijkagenten, handhavers, gebiedsmanagers en uitvoeringsorganisaties als Indebuurt033 en stichting sociale wijkteams  zijn onze voelsprieten in de wijken. Preventie en een persoonsgerichte aanpak blijven daarbij belangrijke elementen in ons beleid. Het versterken van de verbinding tussen het sociaal domein en veiligheid, de aanpak van ondermijning en fluïde (jeugd)netwerken  en het bestrijden van cybercriminaliteit zijn ook voor het komend jaar belangrijke speerpunten .

Digitale veiligheid

Het wordt steeds meer zichtbaar dat criminelen via ICT nieuwe manieren vinden om delicten te plegen. Jaarlijks wordt in Amersfoort circa 1 op de 10 Amersfoorters het slachtoffer van een vorm digitale criminaliteit. De coronacrisis lijkt die trend nog verder te versterken. Met name online fraude (zoals Marktplaatsfraude, Whatsappfraude en phishing) is in de coronaperiode fors toegenomen. Digitale weerbaarheid is een groeidomein. De verwachting is dat cybercriminaliteit steeds meer een ‘fact of life’ gaat worden.
Sinds 2020 is fors ingezet op het digitaal weerbaar maken van onze stad. Zo participeert de gemeente Amersfoort in de CityDeal lokale weerbaarheid tegen cybercrime en is zij consortiumpartner van RAAK Publiek Cyberweerbaarheid. Vanuit die hoedanigheid worden diverse (preventieve) interventies ontwikkeld en uitgevoerd. Amersfoortse ondernemers kunnen met Cyberchef (in samenwerking met ROC Midden Nederland) een gratis cybersecurity scan aanvragen, jongeren en hun ouders worden met behulp van de seriousgame HackShield ‘cyberwise’ gemaakt en via onderzoek weten we steeds meer over slachtoffers en hoe hen te helpen. Bovendien besteden we samen met de politie aandacht aan de aanpak van daders van digitale delicten. Zo is er een aanpak ontwikkeld voor internetoplichters en met re_b00tcamp worden potentiële plegers van cybercrime een alternatief geboden.

Het is dus van belang om stevig in te zetten op het weerbaarder maken van onszelf, onze inwoners en onze ondernemers. Het digitaal weerbaar maken en houden van de stad vraagt daarmee om beleid dat vanuit verschillende invalshoeken is ingestoken. Samen met onze ketenpartners richten we ons in 2022 op vier punten:

• Inzicht in de aard en omvang van slachtofferschap cybercrime
• Eigen huis op orde
• Preventie en bewustwording kwetsbare groepen in de stad
• Cybergevolgenbestrijding

Ondermijnende criminaliteit
Sinds een aantal jaar bestaat de aanpak ondermijning. Het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) is hierin een grote aanjager in de regionale prioriteiten op basis van het actieplan “wie praat, die gaat”. Lokaal hebben we een plan van aanpak ondermijning & weerbaarheid waarin de volgende speerpunten zijn vastgelegd.

• Vergroten weerbaarheid van het bestuur, ambtelijke organisatie en de stad;
• Intensiveren lokale integrale aanpak;
• De aanpak van problematische jeugdnetwerken en het tegengaan van criminele doorgroeimogelijkheden van jongeren.

Inmiddels heeft de aanpak grotendeels vorm gekregen, staan de overlegstructuren en komt ondermijnende criminaliteit steeds beter in beeld. Hierbij dringt door dat we nog maar een fractie zien van wat ondermijning is en de problematiek groter dan aanvankelijk gedacht. Dit heeft geleid tot een forse toename van casuïstiek in zowel het lokaal overleg, als binnen de integrale aanpak in RIEC verband, evenals een toename van de breedte van casuïstiek, de thematiek. De aanpak Ondermijning & weerbaarheid wordt gefinancierd met structurele en incidentele middelen.

Voor 2021 is opnieuw incidenteel geld beschikbaar gesteld voor het jaar 2022.
Met dit beperkte incidentele budget kan de personele bezetting -in beperkte vorm- voor nog een jaar ingevuld worden. Ook kan met dit budget extra inspanningen op het gebied van Bibob uitgevoerd worden. Door uitbreiding van landelijke Bibob-wetgeving  worden we als gemeente in staat gesteld hogere barrières te werpen tegen criminogene bedrijven en ons beter te beschermen tegen het ongemerkt faciliteren van ondermijnende criminaliteit.

Het jaar 2022 zal dan ook in het teken staan van het in werkingtreden van het nieuwe Bibob-beleid en daaruit voortvloeiende activiteiten, bijvoorbeeld training in signalering en werkprocessen op desbetreffende afdelingen. Dit zal naar verwachting in 2022 leiden tot toename van het aantal Bibob onderzoeken. Het restant van de toegekende incidentele middelen is dan ook om deze verwachte toename te kunnen opvangen.  Daarnaast zal vanuit de structurele middelen de aanpak van lokale casuïstiek vanuit het lokale overleg ondermijning en integrale casuïstiek in RIEC verband doorgang vinden. Er blijft ingezet worden op het vergroten van weerbaarheid in stad, organisatie en bestuur.

In 2021 in inzichtelijk gemaakt welke financiële middelen benodigd zijn voor een volwaardige aanpak op ondermijning . Met meer financiële armslag zouden wij een aanpak kunnen ontwikkelen die meer recht doet aan de ambitie en urgentie om ondermijnende criminaliteit tegen te gaan. Mogelijk dat extra Rijksmiddelen voor de aanpak ondermijning hier extra ruimte voor kunnen bieden.

Verbinding sociaal domein en veiligheid
Om de zorg voor kwetsbare mensen en hun omgeving te verbeteren èn veiligheidsproblematiek aan te pakken is intensieve samenwerking tussen sociaal domein- en veiligheidsprofessionals nodig. Goede ondersteuning en hulp kunnen preventief werken om bepaalde vormen van overlast, escalatie en onveiligheid te voorkomen. Soms is hier aanvullend samenwerking met de veiligheidsketen nodig om mensen te beschermen of hun omgeving veiligheid te bieden: gezamenlijke interventie om veiligheid te herstellen en herhaling van problemen te voorkomen. Andersom kan de veiligheidsketen bij bepaalde vormen van criminaliteit en overlast partners uit het sociaal domein nodig hebben om tot structurele oplossingen te komen. Vanuit die ontwikkeling is het Veiligheidshuis regio Utrecht inmiddels het Zorg&Veiligheidshuis geworden.

Veilige bebouwde leefomgeving
Op het gebied van een veilige bebouwde leefomgeving blijven brandveiligheid en constructieve veiligheid prioriteit.  

Crisisorganisatie
Het goed toegerust houden van de crisisorganisatie en het regionaal borgen van continuïteit hiervan heeft extra onze aandacht. Gedurende de eerste maanden van de coronacrisis is in Amersfoort –en regionaal- slagvaardig en effectief in de crisisstructuur gewerkt. Evaluatie hiervan heeft  niet geleid tot grote aanpassingen van de crisisstructuur.

Schaarse vergunningen
Vanwege Europese regelgeving moeten wij de zogenaamde ‘schaarse vergunningen’ tegen het licht houden – dat zijn vergunningen met economische waarde waarvoor een maximum aantal is afgesproken (zoals boot-ligplaatsen, evenementen, coffeeshops en speelautomatenhallen). Ook moeten diverse verordeningen worden aangepast. Vooruitlopend op de extra capaciteitsinzet die daarvoor in 2022 en 2023 is begroot, is recent al een projectleider opgestart.

De opgave om Amersfoort in de komende jaren een vitale woon- en werkstad te laten blijven is onverminderd groot. De groei van de stad vraagt ook om een groei van voorzieningen op het gebied van sport, cultuur, onderwijs en evenementen en groei van passende werkgelegenheid, zoals ook in hoofdstuk 1 duidelijk wordt.
De economie van Amersfoort blijkt veerkrachtig te zijn hoewel er ook sectoren zijn die hard getroffen zijn. Met name retail, horeca en de ZZP-ers zijn zwaar getroffen bedrijven die het al moeilijk hadden, overleven de crisis naar verwachting niet. Ook de cultuur-, sport- en evenementensector zijn zwaar getroffen. Deze sectoren draaien nog steeds niet op volle kracht. De corona-crisis had ook op het onderwijs (inclusief kinderopvang), de jeugd en gezinnen een enorme impact. Met het wegvallen van fysiek onderwijs in 2020/2021 ontstaan onderwijsachterstanden en bestaat het risico dat de kansenongelijkheid tussen jeugdigen groter wordt. De komende jaren zal het onderwerp Gelijke Kansen dan ook prominent op onze agenda staan waaronder ook het aanmeldbeleid.
Economische vitaliteit
Als regio Utrecht maken we deel uit van een van de meest competitieve regio’s van Europa zoals blijkt uit de meest recente meting in 2019 (elke drie jaar wordt de lijst geactualiseerd). De regio deelt de tweede plaats met Londen, achter nummer 1 Stockholm. Dit betekent dat we op 70 indicatoren over het algemeen goed scoren. Wel blijven we alert om waar mogelijk het economisch ecosysteem te versterken om de goede uitgangspositie te behouden.
We kunnen op lokaal niveau onze economische positie verder uitbouwen en ons vestigingsklimaat voor bedrijven blijvend versterken zowel in de stad als in de regio. We willen tenslotte een stad zijn waar wonen, werken en recreëren in een goede balans zijn. De economische structuur is de afgelopen jaren verbeterd. Nieuwe bedrijven hebben geleid tot nieuwe werkgelegenheid, ook zijn bedrijven voor de stad behouden, waardoor werkgelegenheid behouden is. De gemeente speelt een faciliterende rol om bedrijven naar Amersfoort te halen en om bedrijven die hier al gevestigd zijn in de stad te houden, de rol van het Amersfoort Business Team is hierbij groot. Komend jaar updaten we de "Amersfoortse Ruit" om te zien welke sectoren in Amersfoort het meest bijdragen aan werkgelegenheid, zodat we gericht kunnen werken aan verbeteringen. Ook is er veel aandacht voor  onze beroepsbevolking. Zo wordt met de inzet van een regionaal mobiliteitsteam ingezet op soepele overstappen naar ander werk. Samen met de partners in de Utrecht Talent Alliantie werken we aan soepele overgangen en aan leven lang ontwikkelen. Corona laat zien dat een veerkrachtige arbeidsmarkt van belang is.  
In 2021 is de nieuwe Detailhandels nota vastgesteld. We zetten komende jaren in op bestaande winkelgebieden en proberen deze zo sterk mogelijk te houden door alle winkels in die gebieden te concentreren en overtollige vierkante meters uit de markt te nemen. In het komende jaar zal onder andere een strategie worden uitgewerkt om in bepaalde winkelgebieden bij langdurige leegstand bestemmingen te kunnen wijzigen .
In 2020 hebben we de Citydeal Impact Ondernemen mede ondertekend. Door deelname aan deze nieuwe City Deal wilt Amersfoort de impact van sociaal ondernemen in de stad vergroten. De impact is gelegen in de bijdrage die dit type ondernemer levert aan maatschappelijke doelen. Denk hierbij aan het realiseren van duurzaamheidsopgaven en het bieden van werk aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het draagt daarbij mee aan een inclusieve arbeidsmarkt. In 2022 zetten we in op twee sporen: het financiële spoor en het netwerkspoor; we brengen sociaal ondernemers in kaart, brengen en versterken het netwerk van sociaal ondernemers en we gaan op zoek naar ondernemers met sluitende businesscases. Het Inkoop- en aanbestedingsbeleid uit 2019 wordt doorontwikkeld en we doen dit samen met ondernemers uit de stad.
Samenwerken doen we op vele terreinen, schaalniveaus en met diverse partners. Samen met defensie, gemeente Soest, Leusden en provincie Utrecht is een intentieverklaring ondertekend om te werken aan gezamenlijke maatschappelijke opgaven. Defensie heeft een grote rol in de omgeving van gemeente Amersfoort en op het gebied van historie, opleidingen en werkgelegenheid. We verkennen de mogelijkheden voor verdere samenwerking bij het onderzoeken, formuleren en uitvoeren van concrete initiatieven voor een viertal thema’s: duurzaamheid, werkgelegenheid, onderwijs en cultureel erfgoed. In 2022 wordt gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst met afspraken over samenwerking en continuïteit. Ook zullen de plannen in 2022 verder worden uitgewerkt. Op het gebied van 'Geo' werken we samen met bedrijven en kennisinstellingen. We maken samen met de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Regio Utrecht (ROM) het cluster van GEO-organisaties sterker waardoor het profiel van Amersfoort als GEO-centrum van Nederland wordt benadrukt. Dit versterkt de regionale economie en de nationale bekendheid van Amersfoort op GEO. Samen met de ROM hebben we een actieprogramma hiervoor opgesteld. In 2021 is met het onderzoek naar Start- en scale-ups in beeld gebracht hoe het ecosysteem in Amersfoort functioneert binnen regio Utrecht. De acties die uit de aanbevelingen volgen dragen bij aan een sterker economisch weefsel in 2022. Zo worden bijvoorbeeld Start- en scale-ups in verbinding gebracht met corporates en de regionale samenwerking met o.a. Startup Utrecht en ROM regio Utrecht zal worden verstevigd.
Samen met de Provincie Utrecht, gemeente Utrecht, Universiteit Utrecht en gemeente Amersfoort is het international welcome center opgericht om internationale bedrijven en hun werknemers te faciliteren. Komend jaar wordt de samenwerking geïntensiveerd om voor internationale (kennis)werkers overheidsinformatie en praktische zaken gemakkelijker te regelen
Circulariteit
Amersfoort sluit zich aan bij de rijksdoelstellingen om in 2050 circulair te zijn, waarbij de ambitie is om in 2030 al 50% van de grondstofkringlopen te sluiten. Het rijk werkt met vijf transitieagenda’s. In Amersfoort hebben wij op dit moment niet de middelen om op alle vijf de transitieagenda’s in te zetten. Ook in 2021 houden we de focus op de transitie naar een circulaire bouweconomie, juist omdat Amersfoort de komende jaren nog flink gaat groeien en er een grote behoefte aan grondstoffen is voor de bouw van huizen. Hier liggen grote kansen om bij te dragen aan CO2reductie en het zo lokaal/regionaal mogelijk sluiten van kringlopen. De continuering van de middelen voor 2022 betekent dat we het programma voor nu kunnen doorzetten. Wel onderzoeken we in 2022 of er mogelijkheden zijn om een 2e transitieagenda op te pakken. De vraag is welke bijdrage dit levert tegenover welke kosten.
Op het gebied van duurzaam inkopen en aanbesteden zijn het afgelopen jaar weer flinke stappen gezet om circulair inkopen verder te implementeren. Dit heeft al tot verrassende resultaten geleid zoals duurzame bushokjes, remmingwerken en de uitvraag van duurzame bestrating. Om meer te leren over het circulair aanleggen en beheren van de openbare ruimte hebben we ons aangesloten bij het partnerprogramma de circulaire weg. Wij blijven in 2022 onze sturing bij inkoop gebruiken om de markt uit te dagen zo weinig mogelijk (nieuwe) grondstoffen in te zetten.
Rond het project ‘Retourboulevard’ en het upcyclen en repareren van consumptiegoederen lopen er twee trajecten, waar we ook in 2022 hard aan verder werken. We maken een marketingstrategie samen met het netwerk van upcycle ondernemers en initiatieven in de stad. Denk aan een duidelijk merk, website, webshop en social media. Ook moet er een fysieke plek in de stad zijn waar upcycle ondernemers samenkomen en werken. Daarnaast zijn er her en der in de stad ook locaties waar nu upcycling activiteiten en reparaties plaatsvinden. Deze plekken moeten dezelfde herkenbaarheid krijgen. Door de verplaatsing van de ROVA ontstaan er nieuwe kansen. Zo kan op de nieuwe locatie een ‘upcycle-milieustraat’ worden gerealiseerd. De gesprekken met de ROVA worden hierover gevoerd. Daarnaast wordt juridisch en planologisch gekeken of en hoe de bestaande kringloopwinkels op de Isselt kunnen blijven. In 2022 moet dit afgerond zijn.
In een viertal gebiedsontwikkelingen (Vinkenhoef, Kop van Isselt, Wagenwerkplaats-Oost, De Hoef) zetten wij in op het versnellen en realiseren van circulaire ambities. Afgelopen jaar is voor de Hoef het ontwikkelkader met vergaande circulaire ambities vastgesteld. Komende jaren zal dit gebied ontwikkeld worden.
Cultuur
Cultuur is het cement van de stad: het heeft een intrinsieke waarde voor mensen, het biedt een aantrekkelijke stad en het zorgt voor een verbonden stad. Met de Cultuurvisie 2030 is ingezet op een inhaalslag en schaalsprong voor cultuur. Afgelopen jaar hebben we daar stappen in gezet met het uitvoeren van het Cultuurplan Amersfoort 2019-2022 “Duurzaam, Dynamisch en Doen”. In dit Cultuurplan staan de prioriteiten voor de komende jaren om er voor te zorgen dat het Amersfoortse cultuuraanbod past bij de groei van de stad, met prioriteiten voor de korte, middellange en lange termijn.
De gevolgen van het Corona-virus leiden tot een herbezinning op de geformuleerde ambities en prioriteiten. Want hoewel de ambities overeind blijven, zal de weg om deze doelstellingen te behalen wellicht anders en langer zijn. Tegelijkertijd is de noodzaak en toegevoegde waarde van cultuur voor inwoners zichtbaarder dan ooit.
Om het publiek, na de crisis, warm te laten lopen voor een bezoek aan onze culturele instellingen helpt citymarketing met de promotie. Daarnaast werken zij aan kennisontwikkeling over marketing bij culturele instellingen. De samenwerking binnen de culturele sector is mede als gevolg van de corona-pandemie beter dan ooit.
De focus voor de komende jaren ligt in het realiseren van de schaalsprong als het gaat om de podia en de musea, immers krijgen we steeds meer inwoners. Voor de lange termijn zijn er in de stad plannen om toe te werken naar een plek voor gecombineerd cultuuraanbod, met de nadruk op podiumkunsten. Samen met het veld, grote en kleinere partners worden plannen ontwikkeld waarbij goed gekeken wordt naar de kansen die er liggen in gebiedsontwikkelingen zoals de Kop van Isselt en het huidige stadhuisplein.
We stimuleren innovatie en samenwerking, mede door te participeren in het Cultuur Innovatiefonds Provincie Utrecht (CIPU). Maar ook door de rijkssubsidie die we i.v.m. corona hebben ontvangen. Door het ontwikkelen van een aantal laagdrempelige regelingen is er geld beschikbaar voor de cultuursector en streven we naar behoud en innovatie. Het geld is uitsluitend voor 2021 geweest. Komend jaar loopt alleen de regeling programmering kleine podia nog en de bestaande projectsubsidieregeling in afgeslankte vorm.
Monumentenzorg & Archeologie
Met het op een samenhangende wijze in stand houden van het (onroerend en archeologisch) erfgoed in Amersfoort en het inpassen van cultuurhistorische waarden in nieuwe ontwikkelingen (behoud door ontwikkeling) versterken we de historische identiteit en aantrekkelijkheid van onze stad. Met inachtneming van de historische binnenstad hebben we het zonnepanelenbeleid weten te verruimen. We zullen de komende jaren meer ondersteuning bieden aan bewoners die hun woning in de binnenstad willen verduurzamen.
Archief Eemland
De basis voor onze dienstverlening zijn de primaire taken: het verwerven, bewaren, beheren en tijdig openbaar maken en ter beschikking stellen van overheids- en particuliere archieven.  Samen met partners in de regio doet Archief Eemland haar best om de identiteit van Amersfoort en omliggende regio te bewaren en te ontwikkelen. Ook stimuleren wij graag de interesse in de identiteit en geschiedenis van de regio.  
Evenementen
De Corona maatregelen hebben voor het tweede jaar op rij grote impact op de evenementen in Amersfoort. In 2021 zijn we continu in gesprek geweest met culturele, sportieve en maatschappelijke organisatoren. Door het steeds wisselende perspectief is de ‘rek’ er inmiddels uit en staan organisatoren in de overlevingsstand. De evenementen die wel konden plaatsvinden werden mede mogelijk gemaakt door coronasteunmaatregelen vanuit de Gemeente Amersfoort en kenden een aangepast programma. We zien voor 2022 een blijvende opgave om de evenementensector te ondersteunen in hun weerbaarheid en het evenementenaanbod weer op niveau te brengen. Daarbij kijken we goed naar wat een evenement nodig heeft en benutten we het moment om met de evenementenorganisaties te kijken welke kansen er zijn voor innovatie, verduurzaming en het verbreden en toegankelijker maken van het aanbod in de stad.
Sport
Amersfoort is een echte sport- en beweegstad. Het grote aantal sportverenigingen zorgt er samen met andere sport- en beweegaanbieders voor dat heel veel Amersfoorters met plezier sporten en bewegen. Daarmee draagt sport en bewegen bij aan een gezond en vitaal Amersfoort. Niet alleen op lokaal niveau zorgt sport en bewegen voor meerwaarde en succes. Ook op mondiaal niveau doen Amersfoortse sporters het uitstekend, zoals de recente prestaties van de Amersfoortse topsporters bij de olympische en paralympische spelen hebben uitgewezen. We vinden het daarom belangrijk dat zoveel mogelijk Amersfoorters hun hele leven lang sporten en bewegen en staan daarom voor een inclusief sport- en beweegaanbod voor al onze inwoners; wijkgericht en op maat. Het belang van sport en bewegen is in de corona periode nog eens extra onderstreept. Veel sport- en beweegaanbieders hebben nieuwe manieren gevonden om onze inwoners in beweging te krijgen en te houden. Dit biedt nieuwe kansen en mogelijkheden voor de toekomst. Sportverenigingen en Buurtsportcoaches zijn daarbij een essentiële schakel om vraag en aanbod met elkaar te verbinden. Met sportverenigingen werken we daarom aan hun toekomstbestendigheid. We helpen hen om hun sportaanbod beter af te stemmen op de wensen en behoeften van de moderne sporter en met het innemen van een centrale rol in de wijk.
Dit kan niet zonder goede sportaccommodaties. Recent onderzoek naar de toekomstige behoefte aan sportaccommodaties heeft uitgewezen dat het huidige aanbod van binnensport en buitensportaccommodaties voor de korte termijn volstaat, maar dat bij een aantal verenigingen en op piekmomenten knelpunten worden ervaren. Op de langere termijn kunnen tekorten ontstaan voor binnensportaccommodaties en veldcapaciteit voor enkele buitensporten en is de bezetting van de veldcapaciteit een aandachtspunt. We maken daarom keuzes en ontwikkelen plannen voor de toekomst ten aanzien van het aanbod aan sportaccommodaties in de stad. We zetten hierbij in op een voorzieningenaanbod dat past bij de groei van stad, evenwichtig is verdeeld en aansluit bij de laatste trends en ontwikkelingen. Multifunctioneel en intensief gebruik van onze sportaccommodaties is daarbij het uitgangspunt.
De rol van de openbare ruimte in het sport- en beweeglandschap in de stad wordt steeds belangrijker. We realiseren sport- en beweegplekken verspreid over de stad en bevorderen een passende programmering. Bij plannen voor (her)ontwikkeling van woongebieden in de stad integreren we sport en bewegen in het ontwerp.
Dit doen we als gemeente niet alleen. Alleen samen met inwoners en partners als SRO, ASF, de sportverenigingen, het onderwijs, welzijn, sociale wijkteams en andere maatschappelijke organisaties kunnen we de maatschappelijke waarde van sport en bewegen maximaal benutten. Samen met hen werken we aan de doelstellingen, afspraken en projecten zoals die zijn opgenomen in het  Sport & Beweegakkoord van Amersfoort en het Uitvoeringsprogramma bij de sportnota.
Onderwijs & Jeugd

Begin 2021 stelde de gemeenteraad het beleidskader Amersfoort Inclusieve Stad voor de periode 2021-2026 vast. In aanvulling op het beleidskader worden uitvoeringsprogramma’s en agenda’s opgesteld waarin nader is uitgewerkt welke concrete stappen we zetten om de geformuleerde ambities en doelen waar te maken. In het Uitvoeringsprogramma Inclusieve Stad 2021-2023 zijn de doelstelling uit het beleidskader vertaald in een activiteitenprogramma. In het Uitvoeringsprogramma Jeugd en Onderwijs (UPJO) is het thema ontwikkelen en opgroeien nader  uitgewerkt voor de periode 2022 tot en met 2024. Op onderdelen overlappen beide programma’s.

Het UPJO 2022-2024 heeft een ander karakter dan het vorige UPJO, waarin de focus lag op de sociale basisinfrastructuur. Het UPJO 2022-2024 is breder en omvat het gehele jeugdveld. Immers willen we veel meer samenhangend beleid en de samenwerking in de uitvoering versterken. Dat betekent dat bijvoorbeeld ook onderdelen van het jeugdgezondheidsbeleid, minimabeleid, diversiteitsbeleid, arbeidsmarktbeleid, sport- en cultuurbeleid zijn opgenomen. Uiteraard valt ook de jeugdhulp onder het nieuwe UPJO.
Het UPJO 2022-2024 is samen met het onderwijs- en jeugdveld tot stand gekomen. Het is een programma dat door de partners is omarmd en waar we de komende gezamenlijk vorm aan geven.
Onze ambitie is dat alle jongeren in Amersfoort gezond, veilig en kansrijk opgroeien.
We bouwen de komende jaren voort op de verworvenheden van het verleden. We borgen effectieve werkwijzen of ontwikkelen deze door. Daarnaast willen we ons de komende jaren focussen op vijf onderwerpen, namelijk:
- versterken van onderwijskansen
- ondersteuning dichtbij
- wijkgericht werken
- integrale kindvoorzieningen
- volwassen worden
In de jaren 2021-2023 investeert de rijksoverheid met het Nationaal Programma Onderwijs in het terugdringen van de gevolgen van corona. Zowel het onderwijs als de gemeente ontvangt middelen die in samenhang worden ingezet. We sluiten hierbij aan bij het beleid dat in het UPJO is vastgelegd.

Bestuur en Participatie
De opgaven en vraagstukken waar we voor staan willen wij zoveel mogelijk in samenspraak met onze bewoners en ondernemers oplossen. Het betrekken van belanghebbenden bij het maken van plannen verwachten we ook van particuliere initiatiefnemers. De participatiegids geeft handvatten voor participatie inclusief een stappenplan voor de meest complexe ruimtelijke ontwikkelingen. Ook bij de ruimtelijke initiatieven die we bespreken aan de omgevingstafel vragen we initiatiefnemers om belanghebbenden te betrekken bij het uitwerken van hun plannen.

Om meer (groepen) mensen gelegenheid te geven om te reageren op projecten en beleid, maken we gebruik van het online participatieplatform www.metamersfoort.nl . We hebben bij het organiseren van participatie oog voor de (groepen) mensen die het betreft en wat zij nodig hebben om mee te kunnen doen. Waar mogelijk gaan we naar mensen toe. We voeren gesprekken aan de keukentafel, op de markt of in de wijken. Ook proberen we ingewikkelde inhoud eenvoudig over te brengen, bijvoorbeeld met filmpjes of infographics.

Corona heeft voor extra uitdagingen gezorgd als het gaat om het betrekken van bewoners, met name omdat fysieke bijeenkomsten (bijna) niet konden plaatsvinden. Na een onverwacht snelle start in 2020 hebben we in 2021 onze draai gevonden in het op afstand organiseren van digitale bijeenkomsten. Via online live events, webinars , talk shows en www.metamersfoort.nl groeit het aantal inwoners dat we bereiken in omvang en diversiteit. We zien dat online vaak meer en andere mensen meedoen dan bij de fysieke bijeenkomsten. Waarschijnlijk verlaagt de mogelijkheid om vanuit huis online deel te nemen de drempel om een bijeenkomst te bezoeken. Bovendien is www.metamersfoort.nl zeven dagen per week 24 uur per dag beschikbaar. Mensen kunnen het platform bezoeken op het moment dat hen het meest schikt. Voor iedereen, ook de digitaal minder vaardige bewoner, blijven we offline mogelijkheden bieden om met ons in gesprek te gaan. In brieven geven we bijvoorbeeld aan hoe we telefonisch bereikbaar zijn en bieden we de mogelijkheid om informatie per post toe te sturen.   

We staan open voor initiatieven uit de stad. We denken graag mee over de mogelijkheden om het initiatief te realiseren. Ter ondersteuning kunnen initiatiefnemers bijvoorbeeld een beroep doen op buurtbudgetten en op financiering vanuit IDB033. In beide gevallen hebben bewoners invloed op de besluitvorming over de verdeling van de budgetten. Wij ondersteunen en faciliteren de stichting Bewoners033 die zich inzet om een plek te bieden waar initiatiefnemers kennis en ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen.

Verder evalueren wij in 2021 de projecten Parkhuis en Elisabeth Groen. We kijken hierbij naar de succesfactoren en verbeterpunten in deze (bijzondere) samenwerking tussen gemeente, (sociaal) ondernemers en bewoners. De uitkomsten delen wij met andere initiatiefnemers en belangstellenden. We gebruiken de resultaten zelf ook voor de invoering van de Wet versterking participatie op decentraal niveau en de uitvoering van de City Deal Impact Ondernemen. Ook kunnen de uitkomsten meegenomen worden in de voorbereiding naar de volgende bestuursperiode om desgewenst verdere afspraken te maken over bestuurlijke vernieuwing en/of het stimuleren van bewonersinitiatieven.

In 2022 zal naar verwachting de nieuwe Wet versterking participatie op decentraal niveau in werking treden. De nieuwe wet vraagt van gemeente kaders te formuleren voor bewonersparticipatie: niet alleen in beleidsvoorbereiding maar ook bij uitvoering. Voor gemeenten betekent het dat ze een participatieverordening moeten opstellen. Gemeenten kunnen zelf bepalen of daar bijvoorbeeld het zogenaamde uitdraagrecht (Right to Challenge) wordt opgenomen. Er zijn in Amersfoort al veel geschreven en ongeschreven regels rondom participatie. Het is goed om daar samenhang in aan te breng en te actualiseren waar nodig. Ook biedt het ons de mogelijkheid om lokaal nadere kaders en spelregels over het uitdraagrecht te formuleren.  Conform advies van de VNG denken wij dat het goed is om de invoering hiervan te betrekken bij de (voorbereiding op de) nieuwe bestuursperiode.

In die nieuwe bestuursperiode zal de bestuurlijke vernieuwing nog steeds in de aandacht staan, omdat we blijven nadenken hoe zelfredzaamheid wordt versterkt en hoe bestuur en burger dichter bij elkaar kunnen komen. Wij werken graag mee aan burgerinitiatieven op het gebied van bestuurlijke vernieuwing.  Op dit moment zijn er verschillende burgerinitiatieven (waaronder een gelote burgerraad en een burgerberaad over klimaat) in ontwikkeling die een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan het lokale bestuur. De meerwaarde van deze initiatieven hebben een nieuwe impuls gekregen door het (landelijke) rapport van de commissie Brenninkmeijer, met name voor de grotere en politiek ingewikkelder vraagstukken zoals de energietransitie. Wij staan open voor deze initiatieven uit de samenleving en ondersteunen waar nodig graag om ze een stap verder te brengen.

Verkiezingen
De organisatie van de Tweede Kamerverkiezingen heeft om inspanning gevraagd vanwege corona maatregelen, waaronder de mogelijkheid van briefstemmen en twee extra dagen waarin via early voting kon worden gestemd. De complexiteit van de wetgeving en de organisatie van verkiezingen zijn de afgelopen jaren sterk toegenomen. Zo zijn er meerdere aanpassingen doorgevoerd in de Kieswet. Er zijn experimenten met stembiljetten, stemmachines en het verbeteren van de toegankelijkheid van voorzieningen. Procedures zijn verzwaard en er wordt meer aandacht gevraagd voor beveiliging rond verkiezingen. Het aantal stembureaus en stembureauleden is de laatste jaren gegroeid, waarbij de stemlokalen zijn voorzien van extra voorzieningen voor bereikbaarheid en toegankelijkheid en faciliteiten voor het stemmen door kiezers met een beperking. Het verruimen van de tijden, en zelfs dagen, waarop gestemd kan worden, gecombineerd met de verdere digitalisering betekent ook iets voor de vrijwilligers en het beroep dat daar op gedaan wordt.
Waar decennialang de verkiezing steeds op één dag geconcentreerd was – namelijk woensdag of donderdag – is de organisatie sinds 2021 uitgegroeid naar een evenement van vijf dagen: drie dagen stemming (ma-wo) en twee dagen centraal tellen (do-vr).

Deze toegenomen complexiteit en inrichting leiden tot een herinrichting van de organisatie. De tegemoetkoming van het rijk uit het gemeentefonds en de rijkstoelage vanwege coronamaatregelen dekken de kosten onvoldoende: ook financieel voorzien wij een herinrichting zodat we voor de komende 10 jaren (2022 tot en met 2031) de verkiezingen op een goede manier kunnen organiseren.

Op 16 maart 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Bij de organisatie van de verkiezingen is er wederom extra aandacht voor de toegankelijkheid van de stemlokalen. Iedere Amersfoorter moet binnen een redelijke afstand kunnen stemmen in een toegankelijk stemlokaal. Na de verkiezingen zullen de gemeenteraadsfracties in een proces van informatie en formatie komen, tot het aanstellen van een nieuw college. De ervaring leert dat een nieuw akkoord meestal leidt tot aanpassingen in prioriteiten, wat tot uitdrukking zal komen in de begroting van 2023.
Ook bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 zal het college samen met de raad en de griffie werken aan het  bevorderen van de opkomst. De successen en lessen uit 2018 worden daarbij betrokken.

Regionale samenwerking
De regio wordt steeds belangrijker. Omdat mensen, bedrijven en organisaties zich steeds meer organiseren en bewegen in regionale netwerken is het (economische) belang van regio’s in de afgelopen jaren steeds groter geworden. Grote opgaven pakt het Rijk steeds vaker in samenwerking met regio’s op in Rijk-regio trajecten. Instrumenten zoals de Woondeals, Regiodeals en de NOVI-gebieden in het kader van de Nationale Omgevingsvisie zijn daar een paar voorbeelden van.

De vergrote aandacht van het Rijk voor de regio heeft ook tot het gevolg dat het Rijk keuzes moet maken met welke regio’s ze wilt samenwerken. De complexiteit van de opgave en de mate waarin er een direct nationaal belang is spelen tezamen met politieke overwegingen, een grote rol. We constateren dat de kans op ondersteuning vanuit het Rijk groter is vanuit een bredere strategische alliantie met andere stedelijke regio’s. Vanwege het groeiende belang van de regio (incl. regionale schaalgrootte en bestuurskracht) geven wij extra aandacht aan de versterking van de (boven)regionale samenwerking. Hierbij kijken wij nadrukkelijk naar het versterken van samenwerkingsrelaties met andere stedelijke regio’s. Wij betrekken daarbij de inzichten die op dit punt geschetst zijn in de verstedelijkingsstrategie (‘Ontwikkelbeeld’) van regio Amersfoort voor de periode tot 2040. 
Voor het sociale domein wordt regionale samenwerking nog belangrijker. Voor de jeugdzorg en beschermd wonen zijn regiovisies ontwikkeld. Omdat er in beleidsuitgangspunten veel overeenkomsten zijn tussen de gemeente, maar in de dagelijkse uitvoeringspraktijk nog wel veel verschillen zitten die de transformatie in de weg zitten, gaan wij samen met andere gemeenten bekijken hoe met behoud van lokale identiteit uitvoering van beleid meer kunnen uniformeren.
Wij hebben op dit moment een actieve rol in de Regio Amersfoort, Utrecht Region en de Economic Board Utrecht (EBU). Het college bepaalt op basis van de voorliggende opgaven en andere relevante aspecten (o.a. co-financieringsvoorwaarden Rijk) of en zo ja welke samenwerkingen/allianties worden aangegaan.
We werken samen met de provincie, waterschappen en andere gemeenten aan het versterken van de regionale bestuurskracht (‘Sterk Utrechts Bestuur’) en regionale lobbykracht (‘Utrechts aanbod’). Meer regionale samenwerking vraagt ook om democratische innovatie en nieuwe oplossingen voor het in positie brengen van gemeenteraden, om zo de legitimiteit van de regionale samenwerking te blijven borgen.

Dienstverlening
De afgelopen jaren is met name onze digitale dienstverlening verbeterd. We hebben gewerkt aan méér, slimmere en simpelere digitale formulieren waardoor inwoners steeds vaker vanuit huis 24x7 zaken met ons kunnen doen. Ook zijn we in 2021 gestart met digitale balies voor Burgerzaken en Belastingen. Dit ontwikkelen we verder door, zo blijven we stappen zetten in het innoveren van onze online dienstverlening. Ook kijken we daarbij goed naar wat er landelijk gebeurt. Door bijvoorbeeld gebruik te maken van een landelijke voorziening als Mijnoverheid  en door te kijken naar andere veelbelovende innovaties, zoals chatbots en apps waarmee klanten zich kunnen identificeren als ze zaken met de gemeente willen doen (bijvoorbeeld de IRMA app).  

Er kan steeds meer digitaal, tegelijkertijd realiseren we ons dat Amersfoorters soms liever persoonlijk contact hebben of dat we ons werk beter kunnen doen bij een ontmoeting. Dus: digitaal waar het kan, persoonlijk waar het moet. Dat blijft het uitgangspunt.
Persoonlijk contact vindt met name plaats aan de telefoon van ons Klant Contact Centrum en aan de verschillende balies, o.a. van Burgerzaken. Door Corona kwam deze dienstverlening in de afgelopen 1,5 jaar wel onder druk te staan. Bij Burgerzaken omdat klanten alleen nog maar op afspraak en gepaste afstand langs konden komen; dat maakte dat er minder klanten per dag konden worden geholpen. Aan de telefoon van het KCC was het tijdelijk lastiger om bellers goed intern door te verbinden omdat thuiswerkende medewerkers aanvankelijk minder goed bereikbaar waren.
In 2021 en 2022 vervangen we ons telefoonsysteem, de software die we gebruiken voor de afhandelingen van de meldingen openbare ruimte en het CMS van de gemeentelijke website. Dat gaat ons helpen om op tal van punten de dienstverlening verder te verbeteren
Onze dienstverlening wordt in toenemende mate plaats en tijd onafhankelijk. De digitale balies die vanaf 2021 zijn gestart voor Burgerzaken en Belastingen worden doorontwikkeld zodat steeds meer online dienstverlening kan plaatsvinden. Daarbij ontsluiten we een deel van onze dienstverlening ook via mijn overheid. Daarbij onderzoeken we tevens innovaties als werken met een chatbox en met de IRMA app.   
Privacy en bescherming persoonsgegevens
We werken continue aan gegevensbescherming en aan de borging van het privacybewustzijn. We zorgen voor een adequate bescherming van de persoonsgegevens voor onze inwoners. De ingezette koers van zorgvuldig werken met persoonsgegevens is voortgezet en als positief beoordeeld door de functionaris gegevensbescherming en de rekenkamercommissie. Het register van verwerkingen is geactualiseerd, er is veel gedaan op het gebied van bewustwording bij medewerkers en inwoners. Er is een start gemaakt met de uitwerking van de rol van de stelselhouder en het geactualiseerde privacybeleid is vastgesteld. Het waardengesprek over privacy en gegevensbescherming vertaalt zich in een termijnagenda, waarbij de aanbevelingen van de Functionaris gegevensbescherming en de aanbevelingen van het rekenkameronderzoek van 2021 leidend zijn.
De bevindingen van de Rekenkamer bevestigen het inzicht van het college dat we zorgvuldig zijn met de bescherming van persoonsgegevens. Ondanks dat het rapport een positief beeld heeft geschetst, vraagt de constant ontwikkelende wetgeving dat we hier permanent actief op blijven inzetten. Het onderzoek heeft de ideeën van het college bevestigt over wat goed gaat en wat beter kan. Dit beeld kwam ook naar voren uit de aanbevelingen uit het jaarverslag 2019 – 2020 van de Functionaris gegevensbescherming. Wel worden aanbevelingen van de Fg en de Rekenkamercommissie verwerkt bij de uitvoering en rapportage.