De opgave om Amersfoort in de komende jaren een vitale woon- en werkstad te laten blijven is onverminderd groot. De groei van de stad vraagt ook om een groei van voorzieningen op het gebied van sport, cultuur, onderwijs en evenementen en groei van passende werkgelegenheid, zoals ook in hoofdstuk 1 duidelijk wordt.
De economie van Amersfoort blijkt veerkrachtig te zijn hoewel er ook sectoren zijn die hard getroffen zijn. Met name retail, horeca en de ZZP-ers zijn zwaar getroffen bedrijven die het al moeilijk hadden, overleven de crisis naar verwachting niet. Ook de cultuur-, sport- en evenementensector zijn zwaar getroffen. Deze sectoren draaien nog steeds niet op volle kracht. De corona-crisis had ook op het onderwijs (inclusief kinderopvang), de jeugd en gezinnen een enorme impact. Met het wegvallen van fysiek onderwijs in 2020/2021 ontstaan onderwijsachterstanden en bestaat het risico dat de kansenongelijkheid tussen jeugdigen groter wordt. De komende jaren zal het onderwerp Gelijke Kansen dan ook prominent op onze agenda staan waaronder ook het aanmeldbeleid.
Economische vitaliteit
Als regio Utrecht maken we deel uit van een van de meest competitieve regio’s van Europa zoals blijkt uit de meest recente meting in 2019 (elke drie jaar wordt de lijst geactualiseerd). De regio deelt de tweede plaats met Londen, achter nummer 1 Stockholm. Dit betekent dat we op 70 indicatoren over het algemeen goed scoren. Wel blijven we alert om waar mogelijk het economisch ecosysteem te versterken om de goede uitgangspositie te behouden.
We kunnen op lokaal niveau onze economische positie verder uitbouwen en ons vestigingsklimaat voor bedrijven blijvend versterken zowel in de stad als in de regio. We willen tenslotte een stad zijn waar wonen, werken en recreëren in een goede balans zijn. De economische structuur is de afgelopen jaren verbeterd. Nieuwe bedrijven hebben geleid tot nieuwe werkgelegenheid, ook zijn bedrijven voor de stad behouden, waardoor werkgelegenheid behouden is. De gemeente speelt een faciliterende rol om bedrijven naar Amersfoort te halen en om bedrijven die hier al gevestigd zijn in de stad te houden, de rol van het Amersfoort Business Team is hierbij groot. Komend jaar updaten we de "Amersfoortse Ruit" om te zien welke sectoren in Amersfoort het meest bijdragen aan werkgelegenheid, zodat we gericht kunnen werken aan verbeteringen. Ook is er veel aandacht voor onze beroepsbevolking. Zo wordt met de inzet van een regionaal mobiliteitsteam ingezet op soepele overstappen naar ander werk. Samen met de partners in de Utrecht Talent Alliantie werken we aan soepele overgangen en aan leven lang ontwikkelen. Corona laat zien dat een veerkrachtige arbeidsmarkt van belang is.
In 2021 is de nieuwe Detailhandels nota vastgesteld. We zetten komende jaren in op bestaande winkelgebieden en proberen deze zo sterk mogelijk te houden door alle winkels in die gebieden te concentreren en overtollige vierkante meters uit de markt te nemen. In het komende jaar zal onder andere een strategie worden uitgewerkt om in bepaalde winkelgebieden bij langdurige leegstand bestemmingen te kunnen wijzigen .
In 2020 hebben we de Citydeal Impact Ondernemen mede ondertekend. Door deelname aan deze nieuwe City Deal wilt Amersfoort de impact van sociaal ondernemen in de stad vergroten. De impact is gelegen in de bijdrage die dit type ondernemer levert aan maatschappelijke doelen. Denk hierbij aan het realiseren van duurzaamheidsopgaven en het bieden van werk aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het draagt daarbij mee aan een inclusieve arbeidsmarkt. In 2022 zetten we in op twee sporen: het financiële spoor en het netwerkspoor; we brengen sociaal ondernemers in kaart, brengen en versterken het netwerk van sociaal ondernemers en we gaan op zoek naar ondernemers met sluitende businesscases. Het Inkoop- en aanbestedingsbeleid uit 2019 wordt doorontwikkeld en we doen dit samen met ondernemers uit de stad.
Samenwerken doen we op vele terreinen, schaalniveaus en met diverse partners. Samen met defensie, gemeente Soest, Leusden en provincie Utrecht is een intentieverklaring ondertekend om te werken aan gezamenlijke maatschappelijke opgaven. Defensie heeft een grote rol in de omgeving van gemeente Amersfoort en op het gebied van historie, opleidingen en werkgelegenheid. We verkennen de mogelijkheden voor verdere samenwerking bij het onderzoeken, formuleren en uitvoeren van concrete initiatieven voor een viertal thema’s: duurzaamheid, werkgelegenheid, onderwijs en cultureel erfgoed. In 2022 wordt gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst met afspraken over samenwerking en continuïteit. Ook zullen de plannen in 2022 verder worden uitgewerkt. Op het gebied van 'Geo' werken we samen met bedrijven en kennisinstellingen. We maken samen met de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Regio Utrecht (ROM) het cluster van GEO-organisaties sterker waardoor het profiel van Amersfoort als GEO-centrum van Nederland wordt benadrukt. Dit versterkt de regionale economie en de nationale bekendheid van Amersfoort op GEO. Samen met de ROM hebben we een actieprogramma hiervoor opgesteld. In 2021 is met het onderzoek naar Start- en scale-ups in beeld gebracht hoe het ecosysteem in Amersfoort functioneert binnen regio Utrecht. De acties die uit de aanbevelingen volgen dragen bij aan een sterker economisch weefsel in 2022. Zo worden bijvoorbeeld Start- en scale-ups in verbinding gebracht met corporates en de regionale samenwerking met o.a. Startup Utrecht en ROM regio Utrecht zal worden verstevigd.
Samen met de Provincie Utrecht, gemeente Utrecht, Universiteit Utrecht en gemeente Amersfoort is het international welcome center opgericht om internationale bedrijven en hun werknemers te faciliteren. Komend jaar wordt de samenwerking geïntensiveerd om voor internationale (kennis)werkers overheidsinformatie en praktische zaken gemakkelijker te regelen
Circulariteit
Amersfoort sluit zich aan bij de rijksdoelstellingen om in 2050 circulair te zijn, waarbij de ambitie is om in 2030 al 50% van de grondstofkringlopen te sluiten. Het rijk werkt met vijf transitieagenda’s. In Amersfoort hebben wij op dit moment niet de middelen om op alle vijf de transitieagenda’s in te zetten. Ook in 2021 houden we de focus op de transitie naar een circulaire bouweconomie, juist omdat Amersfoort de komende jaren nog flink gaat groeien en er een grote behoefte aan grondstoffen is voor de bouw van huizen. Hier liggen grote kansen om bij te dragen aan CO2reductie en het zo lokaal/regionaal mogelijk sluiten van kringlopen. De continuering van de middelen voor 2022 betekent dat we het programma voor nu kunnen doorzetten. Wel onderzoeken we in 2022 of er mogelijkheden zijn om een 2e transitieagenda op te pakken. De vraag is welke bijdrage dit levert tegenover welke kosten.
Op het gebied van duurzaam inkopen en aanbesteden zijn het afgelopen jaar weer flinke stappen gezet om circulair inkopen verder te implementeren. Dit heeft al tot verrassende resultaten geleid zoals duurzame bushokjes, remmingwerken en de uitvraag van duurzame bestrating. Om meer te leren over het circulair aanleggen en beheren van de openbare ruimte hebben we ons aangesloten bij het partnerprogramma de circulaire weg. Wij blijven in 2022 onze sturing bij inkoop gebruiken om de markt uit te dagen zo weinig mogelijk (nieuwe) grondstoffen in te zetten.
Rond het project ‘Retourboulevard’ en het upcyclen en repareren van consumptiegoederen lopen er twee trajecten, waar we ook in 2022 hard aan verder werken. We maken een marketingstrategie samen met het netwerk van upcycle ondernemers en initiatieven in de stad. Denk aan een duidelijk merk, website, webshop en social media. Ook moet er een fysieke plek in de stad zijn waar upcycle ondernemers samenkomen en werken. Daarnaast zijn er her en der in de stad ook locaties waar nu upcycling activiteiten en reparaties plaatsvinden. Deze plekken moeten dezelfde herkenbaarheid krijgen. Door de verplaatsing van de ROVA ontstaan er nieuwe kansen. Zo kan op de nieuwe locatie een ‘upcycle-milieustraat’ worden gerealiseerd. De gesprekken met de ROVA worden hierover gevoerd. Daarnaast wordt juridisch en planologisch gekeken of en hoe de bestaande kringloopwinkels op de Isselt kunnen blijven. In 2022 moet dit afgerond zijn.
In een viertal gebiedsontwikkelingen (Vinkenhoef, Kop van Isselt, Wagenwerkplaats-Oost, De Hoef) zetten wij in op het versnellen en realiseren van circulaire ambities. Afgelopen jaar is voor de Hoef het ontwikkelkader met vergaande circulaire ambities vastgesteld. Komende jaren zal dit gebied ontwikkeld worden.
Cultuur
Cultuur is het cement van de stad: het heeft een intrinsieke waarde voor mensen, het biedt een aantrekkelijke stad en het zorgt voor een verbonden stad. Met de Cultuurvisie 2030 is ingezet op een inhaalslag en schaalsprong voor cultuur. Afgelopen jaar hebben we daar stappen in gezet met het uitvoeren van het Cultuurplan Amersfoort 2019-2022 “Duurzaam, Dynamisch en Doen”. In dit Cultuurplan staan de prioriteiten voor de komende jaren om er voor te zorgen dat het Amersfoortse cultuuraanbod past bij de groei van de stad, met prioriteiten voor de korte, middellange en lange termijn.
De gevolgen van het Corona-virus leiden tot een herbezinning op de geformuleerde ambities en prioriteiten. Want hoewel de ambities overeind blijven, zal de weg om deze doelstellingen te behalen wellicht anders en langer zijn. Tegelijkertijd is de noodzaak en toegevoegde waarde van cultuur voor inwoners zichtbaarder dan ooit.
Om het publiek, na de crisis, warm te laten lopen voor een bezoek aan onze culturele instellingen helpt citymarketing met de promotie. Daarnaast werken zij aan kennisontwikkeling over marketing bij culturele instellingen. De samenwerking binnen de culturele sector is mede als gevolg van de corona-pandemie beter dan ooit.
De focus voor de komende jaren ligt in het realiseren van de schaalsprong als het gaat om de podia en de musea, immers krijgen we steeds meer inwoners. Voor de lange termijn zijn er in de stad plannen om toe te werken naar een plek voor gecombineerd cultuuraanbod, met de nadruk op podiumkunsten. Samen met het veld, grote en kleinere partners worden plannen ontwikkeld waarbij goed gekeken wordt naar de kansen die er liggen in gebiedsontwikkelingen zoals de Kop van Isselt en het huidige stadhuisplein.
We stimuleren innovatie en samenwerking, mede door te participeren in het Cultuur Innovatiefonds Provincie Utrecht (CIPU). Maar ook door de rijkssubsidie die we i.v.m. corona hebben ontvangen. Door het ontwikkelen van een aantal laagdrempelige regelingen is er geld beschikbaar voor de cultuursector en streven we naar behoud en innovatie. Het geld is uitsluitend voor 2021 geweest. Komend jaar loopt alleen de regeling programmering kleine podia nog en de bestaande projectsubsidieregeling in afgeslankte vorm.
Monumentenzorg & Archeologie
Met het op een samenhangende wijze in stand houden van het (onroerend en archeologisch) erfgoed in Amersfoort en het inpassen van cultuurhistorische waarden in nieuwe ontwikkelingen (behoud door ontwikkeling) versterken we de historische identiteit en aantrekkelijkheid van onze stad. Met inachtneming van de historische binnenstad hebben we het zonnepanelenbeleid weten te verruimen. We zullen de komende jaren meer ondersteuning bieden aan bewoners die hun woning in de binnenstad willen verduurzamen.
Archief Eemland
De basis voor onze dienstverlening zijn de primaire taken: het verwerven, bewaren, beheren en tijdig openbaar maken en ter beschikking stellen van overheids- en particuliere archieven. Samen met partners in de regio doet Archief Eemland haar best om de identiteit van Amersfoort en omliggende regio te bewaren en te ontwikkelen. Ook stimuleren wij graag de interesse in de identiteit en geschiedenis van de regio.
Evenementen
De Corona maatregelen hebben voor het tweede jaar op rij grote impact op de evenementen in Amersfoort. In 2021 zijn we continu in gesprek geweest met culturele, sportieve en maatschappelijke organisatoren. Door het steeds wisselende perspectief is de ‘rek’ er inmiddels uit en staan organisatoren in de overlevingsstand. De evenementen die wel konden plaatsvinden werden mede mogelijk gemaakt door coronasteunmaatregelen vanuit de Gemeente Amersfoort en kenden een aangepast programma. We zien voor 2022 een blijvende opgave om de evenementensector te ondersteunen in hun weerbaarheid en het evenementenaanbod weer op niveau te brengen. Daarbij kijken we goed naar wat een evenement nodig heeft en benutten we het moment om met de evenementenorganisaties te kijken welke kansen er zijn voor innovatie, verduurzaming en het verbreden en toegankelijker maken van het aanbod in de stad.
Sport
Amersfoort is een echte sport- en beweegstad. Het grote aantal sportverenigingen zorgt er samen met andere sport- en beweegaanbieders voor dat heel veel Amersfoorters met plezier sporten en bewegen. Daarmee draagt sport en bewegen bij aan een gezond en vitaal Amersfoort. Niet alleen op lokaal niveau zorgt sport en bewegen voor meerwaarde en succes. Ook op mondiaal niveau doen Amersfoortse sporters het uitstekend, zoals de recente prestaties van de Amersfoortse topsporters bij de olympische en paralympische spelen hebben uitgewezen. We vinden het daarom belangrijk dat zoveel mogelijk Amersfoorters hun hele leven lang sporten en bewegen en staan daarom voor een inclusief sport- en beweegaanbod voor al onze inwoners; wijkgericht en op maat. Het belang van sport en bewegen is in de corona periode nog eens extra onderstreept. Veel sport- en beweegaanbieders hebben nieuwe manieren gevonden om onze inwoners in beweging te krijgen en te houden. Dit biedt nieuwe kansen en mogelijkheden voor de toekomst. Sportverenigingen en Buurtsportcoaches zijn daarbij een essentiële schakel om vraag en aanbod met elkaar te verbinden. Met sportverenigingen werken we daarom aan hun toekomstbestendigheid. We helpen hen om hun sportaanbod beter af te stemmen op de wensen en behoeften van de moderne sporter en met het innemen van een centrale rol in de wijk.
Dit kan niet zonder goede sportaccommodaties. Recent onderzoek naar de toekomstige behoefte aan sportaccommodaties heeft uitgewezen dat het huidige aanbod van binnensport en buitensportaccommodaties voor de korte termijn volstaat, maar dat bij een aantal verenigingen en op piekmomenten knelpunten worden ervaren. Op de langere termijn kunnen tekorten ontstaan voor binnensportaccommodaties en veldcapaciteit voor enkele buitensporten en is de bezetting van de veldcapaciteit een aandachtspunt. We maken daarom keuzes en ontwikkelen plannen voor de toekomst ten aanzien van het aanbod aan sportaccommodaties in de stad. We zetten hierbij in op een voorzieningenaanbod dat past bij de groei van stad, evenwichtig is verdeeld en aansluit bij de laatste trends en ontwikkelingen. Multifunctioneel en intensief gebruik van onze sportaccommodaties is daarbij het uitgangspunt.
De rol van de openbare ruimte in het sport- en beweeglandschap in de stad wordt steeds belangrijker. We realiseren sport- en beweegplekken verspreid over de stad en bevorderen een passende programmering. Bij plannen voor (her)ontwikkeling van woongebieden in de stad integreren we sport en bewegen in het ontwerp.
Dit doen we als gemeente niet alleen. Alleen samen met inwoners en partners als SRO, ASF, de sportverenigingen, het onderwijs, welzijn, sociale wijkteams en andere maatschappelijke organisaties kunnen we de maatschappelijke waarde van sport en bewegen maximaal benutten. Samen met hen werken we aan de doelstellingen, afspraken en projecten zoals die zijn opgenomen in het Sport & Beweegakkoord van Amersfoort en het Uitvoeringsprogramma bij de sportnota.
Onderwijs & Jeugd
Begin 2021 stelde de gemeenteraad het beleidskader Amersfoort Inclusieve Stad voor de periode 2021-2026 vast. In aanvulling op het beleidskader worden uitvoeringsprogramma’s en agenda’s opgesteld waarin nader is uitgewerkt welke concrete stappen we zetten om de geformuleerde ambities en doelen waar te maken. In het Uitvoeringsprogramma Inclusieve Stad 2021-2023 zijn de doelstelling uit het beleidskader vertaald in een activiteitenprogramma. In het Uitvoeringsprogramma Jeugd en Onderwijs (UPJO) is het thema ontwikkelen en opgroeien nader uitgewerkt voor de periode 2022 tot en met 2024. Op onderdelen overlappen beide programma’s.
Het UPJO 2022-2024 heeft een ander karakter dan het vorige UPJO, waarin de focus lag op de sociale basisinfrastructuur. Het UPJO 2022-2024 is breder en omvat het gehele jeugdveld. Immers willen we veel meer samenhangend beleid en de samenwerking in de uitvoering versterken. Dat betekent dat bijvoorbeeld ook onderdelen van het jeugdgezondheidsbeleid, minimabeleid, diversiteitsbeleid, arbeidsmarktbeleid, sport- en cultuurbeleid zijn opgenomen. Uiteraard valt ook de jeugdhulp onder het nieuwe UPJO.
Het UPJO 2022-2024 is samen met het onderwijs- en jeugdveld tot stand gekomen. Het is een programma dat door de partners is omarmd en waar we de komende gezamenlijk vorm aan geven.
Onze ambitie is dat alle jongeren in Amersfoort gezond, veilig en kansrijk opgroeien.
We bouwen de komende jaren voort op de verworvenheden van het verleden. We borgen effectieve werkwijzen of ontwikkelen deze door. Daarnaast willen we ons de komende jaren focussen op vijf onderwerpen, namelijk:
- versterken van onderwijskansen
- ondersteuning dichtbij
- wijkgericht werken
- integrale kindvoorzieningen
- volwassen worden
In de jaren 2021-2023 investeert de rijksoverheid met het Nationaal Programma Onderwijs in het terugdringen van de gevolgen van corona. Zowel het onderwijs als de gemeente ontvangt middelen die in samenhang worden ingezet. We sluiten hierbij aan bij het beleid dat in het UPJO is vastgelegd.